Herkese merhaba. ABD endeksleri eylülün ilk işlem gününü 5 Ağustos'takine benzer bir kayıp dalgasıyla karşıladı. Bitcoin 56 bin dolara kadar çekildi. BIST 100 açılışta 10 bin altına geriledi. Yatırım bankaları Çin'e ilişkin beklentileri düşürdü, 4 Eylül sabahı Asya piyasaları da kayıp trendini sürdürdü. Avrupa'da da teknoloji hisseleri 4 Eylül'deki ilk işlemlerde %2,6 değer kaybetti. Neler olup bittiğine bakmaya başlamadan önce:

• 🇺🇦 Ukrayna'da dün kabineden beş büyük istifa haberi geldi. Silah üretiminden sorumlu bakanın yanı sıra stratejik endüstriler bakanı, başbakan yardımcısı, adalet, çevre ve yeniden entegrasyon bakanları istifa etti. İstifalar, bu yılın başındaki görevden almaların ardından kabinenin üçte birinden fazlasının boş kalmasına neden oldu. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın da istifasını sunduğu belirtildi. Ayrıca Zelenski, genelkurmay başkan yardımcılarından birini görevden aldı. Öte yandan Rusya, Ukrayna'ya 50'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan bir saldırı daha gerçekleştirdi.

• 🛢️ Brent petrol Çin'deki zayıf talep ve Libya'da üretim sahalarının kapatılması gibi gerekçelerle 74 doların altına kadar çekildi. Dow Jones verilerine göre bu, 12 Aralık 2023'ten bu yana en düşük kapanışlardan biri oldu.

• 🖋️ AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, "üyelik sürecinde bir gelişme olursa kamuoyunu bilgilendireceğiz" açıklamasıyla, Türkiye'nin BRICS'e resmen başvurduğunu doğruladı.

ABD BORSALARI
I. 1 trilyon dolar eridi

İşçi Bayramı tatilinden sonra eylül ayının ilk işlem günü ABD endeksleri için ağustos başındaki büyük ölçekli dalgalanmayı çağrıştırdı. Hisse senetleri, ABD ekonomisinin yavaşladığına dair endişelerin güçlenmesiyle bir ay önce yaşananın bir tekrarını deneyimledi. S&P 500 %2,1 değer kaybederken Nasdaq'taki düşüşler, yarı iletken hisselerinin de etkisiyle %3,3'ü buldu. Dow ise yaklaşık %1,5 değer kaybı yaşadı. 3 Eylül'deki işlemlerde ABD piyasalarından 1 trilyon dolar buharlaştı.

• Neler oluyor? ABD'deki fabrikaların faaliyetlerine ilişkin kritik bir gösterge olan ISM imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verisi, art arda beşinci ayda da negatif seyrederek ABD ekonomisindeki yavaşlamanın gözle görülür olduğunu kanıtlayan son veri oldu. Tedarik Yönetimi Enstitüsü'nün takip ettiği endeks, sekiz ayın en düşük seviyesi olan %46,8'den %47,2'ye yükselse de eşik değerin altında kaldı ve imalat sektörünün küçüldüğünü doğruladı. Volatilite endeksi VIX, %45'lik bir artış gördü.

• Başka? ABD Adalet Bakanlığı, yarı iletken devi Nvidia hakkındaki antitröst soruşturmasını derinleştirdi. Bloomberg'ün haberine göre bakanlık, Jensen Huang liderliğindeki şirkete mahkeme celbi gönderdi. Nvidia'nın liderlik ettiği yarı iletken hisseleri, teknoloji hisseleri arasında düşüşün en önemli oyuncuları oldu. Nvidia hisseleri piyasa kapanışından sonra da devam eden kayıplarla yaklaşık %12 değer kaybetti ve piyasa değerinden en az 279 milyar dolar sildi. Bu rakam, ABD tarihinde en büyük günlük piyasa değeri kaybı oldu. VanEck'in takip ettiği yarı iletken endeksi %7,5 değer kaybederek Mart 2020'den, yani pandemiden bu yana en kötü gününü yaşadı.

• Eylülün hiç mi suçu yok? Evet, olabilir. Zira eylül, son 98 yılda ortalama negatif getiri elde eden tek ay. Eylül Etkisi olarak adlandırılan bu durum, son 10, 20 ve hatta 1950'ye kadar uzanan yıllarda doğrulandı. Ancak seçim yıllarında genelde hisseler daha iyi performans gösterdi.

• Sırada: Cuma günü aylık tarım dışı istihdam verisi, bir sonraki en önemli gösterge olarak takip ediliyor. Zira ABD merkez bankası Fed'in, özellikle Jackson Hole Sempozyumu'ndaki mesajlardan sonra, enflasyondan ziyade istihdam piyasasındaki bozulmayı takip edeceği düşünülüyor. Hatırlarsak, geçtiğimiz ay açıklanan istihdam verileri Fed'in faiz indiriminde geç kaldığı yönünde tartışmalara yol açarak ağustos başında Asya'da başlayan ve küresele yayılan satış dalgasını beraberinde getirmişti.

BORSA İSTANBUL
II. BIST 100'de kayıplı açılış

Tam tutundu, tutunacak derken 10 bin puanın üzerinde kalmayı başaramayan BIST 100 endeksi, dünkü işlemleri %0,87'lik kayıpla 10.022 puandan tamamlamadı. Ancak bu sabah, küresel piyasalardaki satış dalgası BIST 100'ü de vurdu ve endeks ilk işlemlerde kayıp gördü. 10 bin altına düşen endeks için Gedik Yatırım'ın izlediği ilk destek 9.950. Destek altına sarkma durumunda ise 9.880 ve 9.800 bandına doğru satışlar görülebilir.

• OVP bekleniyor: 5 Eylül Perşembe, 2025-2027 Orta Vadeli Programı açıklanacak. EKONOMİ'de Nevzat Saygılıoğlu, OVP'ye ilişkin değerlendirmelerin iki başlık altında toplanabileceğini söylüyor. Saygılıoğlu'na göre 2023'te öngörülen 2024 makroekonomik ve kamu maliyesi hedeflerinin saptığı yönündeki değerlendirmeler ilk sırada geliyor. Reform alanlarında hiçbir ilerlemenin sağlanamadığı değerlendirmesi de onu takip ediyor. Saygılıoğlu, bugüne dek 18 kez yayımlanan OVP'lerin neredeyse hepsinde, öngörülen rakamsal hedeflerin ilk yıl için dahi tutturulamadığına dikkat çekiyor.

• Merkezden haberler: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyona ilişkin görüşlerini paylaştı. Aylık fiyat artışının gıda grubu öncülüğünde zayıfladığını not eden Merkez, yıllık enflasyonun yıllık bazın da etkisiyle ana gruplar genelinde düşmeye devam ettiğini yazdı. Öte yandan TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan, Reuters'la konuştu. Karahan, ana eğilimi yükselten, zamana bağlı fiyatlanan hizmet kalemlerinin son çeyrekte düşüş eğilimine gireceğini değerlendirdiklerini söyledi. Karahan'ın demeçlerinde "maliye politikası desteği" vurgusu da yer aldı. Son olarak TCMB, Suudi Arabistan Merkez Bankası'yla "merkez bankacılığı konularında işbirliğinin geliştirilmesine zemin oluşturmak üzere" Mutabakat Zaptı imzaladı.

KRİPTO
III. Bitcoin 56 bin dolara kadar geriledi

Bir ayın en düşük seviyelerinde dolaşan Bitcoin, ABD'de başlayan, Asya piyasalarında devam eden satışların etkisiyle 56 bin dolara kadar geriledi. ABD ve Çin'den gelen ekonomik zayıflık sinyalleri ve Eylül Etkisi, Bitcoin'deki kayıpların da başlıca sebepleri olarak sıralandı.

• Opsiyon piyasasından sinyaller: Likidite sağlayıcısı Arbelos Markets'tan Sean McNulty'ye göre, opsiyon piyasasında, cuma günü açıklanacak ABD istihdam verileri ve kasımdaki başkanlık seçimleri sonrasında yaşanacak düşüşlere karşı hazırlık sinyalleri görülüyor. Özellikle istihdam verisi sonrası 55 bin dolar ve altına yaşanabilecek çekilmeler için olumsuz satın alma ilgisi görülüyor. CME Group Bitcoin vadeli işlemlerine yönelik toplam açık pozisyonların, mayıstan bu yana en düşük seviyesine gerilediği de biliniyor.

• Spot Bitcoin ETF'ler: Bitcoin'deki kayıpları, dün yaşanan 287 milyon dolarlık kümülatif çıkışla spot Bitcoin ETF'ler de yaşanıyor. 287 milyon dolarlık toplam çıkış, dört ayın en büyük çıkışı olarak görülüyor.

• Trump, kripto, güven: ABD'nin cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump'ın oğulları, bir süredir World Liberty Financial adını verdikleri bir kripto projesi üzerinde çalışıyor ve aktif olarak projenin tanıtımını yapıyor. Ancak CoinDesk'in haberine göre ulaşılan belgeler, söz konusu ekibin üyeleri arasında listelenen dört kişinin, yakın zamanda uğradığı saldırıyla 2 milyon dolar kayıp yaşayan Dough Finance üzerinde çalıştığına dair ipuçları taşıyor.

ODAK
IV. Asya piyasalarında neler oluyor?

4 Eylül sabahı Asya piyasaları için de zorlu başladı. Japonya'daki Nikkei 225 endeksi %3,19 değer kaybederek bölgedeki en büyük kayıplardan birine imza attı. Güney Kore'deki Kospi endeksi %2,17, Tayvan'daki endeks ise %3,49 değer kaybetti. Topix endeksi ise %2,79 geriledi. MSCI'ın Asya Pasifik borsalarını takip eden endeksi %2,4 geriledi.

• Çin: Yatırım bankaları, Çin ekonomisine yönelik güvenin azalmasıyla ülkeye dair büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etti. Bank of America, çarşamba günü tahminini %5'ten %4,8'e çekerken, Kanada merkezli TD Securities %5,1'den %4,7'ye düşürdü. Citi ekonomistleri, Pekin yönetiminin %5 civarı olarak belirlediği büyüme hedefinin "risk altında olabileceği" konusunda uyardı.

• Japonya: Japonya merkez bankası Bank of Japan'in Başkanı Kazuo Ueda, ekonomi ve fiyatların beklentiler uygun performans göstermesi durumunda merkez bankasının faiz oranlarını artırmaya devam edeceğini yineledi. Yenin değer kazanması ihtimalini güçlendiren bu gelişme, ABD'den gelen zayıf imalat PMI verisi ve derinleşen yavaşlama korkularının tetiklediği satışlarla birleşti ve Asya piyasalarını 5 Ağustos'tan bu yana en kötü kayıplara sürükledi.

👋

Hareketliliğin haftanın geri kalanında da devam etmesi muhtemel. Gün içinde diğer haberlerle, 𝕏'te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz. Görüşmek üzere!