Boeing, Samsung ve bilumum şirketin işçileriyle birlikte direnenlerin, enflasyon beklentileri bir türlü düşmeyenlerin, "BIST 100 neden bir türlü yükselmiyor?" diye soranların, haftalık piyasa özeti Portfolyo Hafta Sonu’na hoş geldiniz.

• 🫵 O MESELE: Bu hafta tabağımız biraz daha dolu. O meseleler desek daha doğru.

• ✍️ PORTFOLYO’DA: Uluslararası ticarette korumacı stratejiler artıyor, Rusya kriptoya bakışını tam tersine çeviriyor, Oracle'ın son yükselişi Larry Ellison'ı Jeff Bezos'tan daha zengin birine dönüştürüyor.

• 🤌 İYİYMİŞ: Sanat piyasasından yeni OpenAI modeline, kurumsal uçuşların emisyonlarından Zuckerberg'ün isyanına...

• 💯 ASTRONOMİK: Gemini araştırmasına göre Türkiye’deki kripto yatırımcılarının büyük çoğunluğunun kitabında HODL yazmıyor.📿

• 🧭 PUSULA: 🥁🥁🥁🥁🥁 Fed kararı yaklaşıyor.

Portfolyo’yu IG’de, 𝕏’te, LinkedIn’de takip etmeyi unutmayın.

İyi hafta sonları 🍂

— Mehmet

🫵 O MESELE(LER)

Bu haftanın gündemi yalnızca ABD’yle sınırlı değildi, Avrupa’dan da pek çok haber geldi. Biliyorsunuz, iyi haber görünce dayanamıyoruz. Dolayısıyla bugün tek bir meselemiz yok, kısa kısa birkaç meselemiz var.

Süper Mario Avrupa’yı -tekrar- kurtarabilecek mi?

2011-2012'de Avrupa'yı borç krizinden çıkaran ve bu yüzden Süper Mario diye anılan eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı, eski İtalya Başbakanı Mario Draghi Avrupa'ya, adeta "Eyy Avrupa, silkin ve kendine gel" dedi.

• Avrupa’nın 2000’lerde başlayan büyüme ivmesi kaybını konu alan ve 150 öneri sunan Draghi raporu, kısaca, "Her yıl 750 - 800 milyar euro yatırım yapamayacaksanız Çin'e ve ABD'ye yetişmeyi unutun" diyor. Draghi’ye göre Avrupa en çok inovasyonu ticarileştirme konusunda çuvallıyor.

• Konu sadece Draghi mi? 27 üyelik bloğun pek çok konuda uzlaşması, özellikle Fransa ve Almanya gibi güçlü ekonomilerin hem siyaseten hem de ekonomik olarak zayıflaması sebebiyle zorlaşıyor. Aşırı sağ Fransa’da, Almanya’da, İtalya’da yükseliyor. Bu noktada Draghi’nin yerinde tespitlerinin çözüme dönüşmesi olasılığı belirsizliğini koruyor.

Türkiye finansman arayışında tüm tuşlara basıyor

Bloomberg’den Kerim Karakaya, Türkiye Varlık Fonu’nun sukuk ihracına hazırlandığını yazdı. Sukuk, faiz içermeyen, İslami faiz yasağına uyumlu bir finansman bonosu. Asya’da ve Körfez’de yaygın biçimde kullanılıyor. Öyle ki S&P, bu yıl ihraç edilen sukukların 170 milyar doları bulabileceğini düşünüyor. Konuya dair doğrudan bilgisi olan kaynaklar, 5 yıl vadeli 500 milyon dolarlık sukuk ihracı planlıyor.

• ABD roadshow’u: The Financial Times, Türkiye - ABD İş Konseyi'ne dayandırdığı haberinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde bir heyetin, BM Genel Kurulu'na denk gelecek şekilde ABD'de eylülün son haftası en az 4 etkinliğe katılacağını ve ABD'nin önde gelen şirketleriyle / yatırımcılarıyla görüşeceğini söylüyor. Türkiye BM Genel Kurulu dönemlerinde ticari toplantılar da yapıyor, ancak bu yılki program, diğerlerine göre daha yoğun.

• BRICS tuşu: EKONOMİ’den Şeref Oğuz, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik’in doğruladığı BRICS başvurusuna yönelik “Umarız ne yaptığımızı biliyoruzdur” diyor.

Yoğun bir birleşme ve satın alma haftası

9 Eylül haftasında dünyadan göz dolduran birleşme ve satın alma haberleri geldi. Regülatörlere takılan anlaşmaları da dahil ederek kısaca hatırlayalım.

• 🇩🇪 Deutsche Bahn’ın Aralık 2023’te satışa çıkardığı, Maersk’in ilgi duyup sonra caydığı lojistik kolu DB Schenker, Danimarka merkezli lojistik şirketi DSV tarafından 14,3 milyar euro’ya satın alındı.

• 🇬🇧 Vodafone’un Birleşik Krallık’ta 19,7 milyar dolara anlaştığı mobil operatör Three ile birleşmesi, ülkenin otoritesinin çekinceleriyle yarıda kaldı. Anlaşma Vodafone’u biraz uğraştıracak gibi görünüyor. Swisscom’un 8,81 milyar dolarlık Vodafone Italia satın almasına ilişkin de soruşturma başlatıldı.

• 🇮🇹 İtalya’nın en büyük ikinci bankası UniCredit, Almanya merkezli Commerzbank’in %9 hissesini aldı, satma niyetleri varsa daha fazlasına talip olduğunu da söyledi.

• 🇺🇸 ABD’deki regülatörler, resmî bir açıklama yapmasa da Circle K ve 7-Eleven’ın 39 milyar dolarlık birleşmesine itiraz edebileceğinin sinyalini verdi. market ve benzin istasyonu zincirlerinin birleşmesi, ülkenin en büyük perakende gruplarından birini yaratabilir. Ek olarak, Mastercard bir tehdit istihbaratı şirketi olan Recorded Future’ı 2,65 milyar dolara satın alacağını duyurdu.

✍️ PORTFOLYO’DA

► ABD bir süredir tartışılan “de minimis” suistimalleri konusunda harekete geçeceğini duyurdu. De minimis, 800 dolar altındaki ithalatlarda gümrük avantajları sağlayan bir uygulama. Ancak Beyaz Saray, bu uygulamanın bazı Çin merkezli e-ticaret şirketleri tarafından (Temu ve Shein, yani) suistimal edildiğini düşünüyor.

► Sendika %25 ücret artışına evet dese de 33 bin işçi bu anlaşmayı kabul etmedi; Boeing’in krizlerine bir yenisi daha eklendi. İşçilerin %96’sının grev lehine oy kullandığı oylama sonucunda, 737 MAX dahil pek çok Boeing uçağının üretimi duracak.

► Ukrayna işgali sonrası küresel ekonomik sistemden dışlanan Rusya, kripto duruşunda kısa sürede keskin bir dönüşe gitti. Rusya bu kez, banka ve büyük şirketlere, “Temmuz 2025’e kadar dijital rubleyle ödeme almaya hazır olun” hatırlatması yaptı.

► Elliott Management, bir süredir darladığı Southwest’te beklediğine bir ölçüde ulaştı. Southwest Airlines YK Başkanı Gary Kelly 2025’te emekli olacağını duyurdu. Son üç yılda piyasa değerinin yarısını kaybeden, yılın ilk çeyreğinde 231 milyon dolar zarar açıklayan LUV kodlu şirketin yönetim kurulundan birkaç isim daha emekli olacak.

► Mali yılının ilk çeyreğinde gelirini %8 artıran, hisse başına kâr ve gelir beklentilerini aşan, bulut altyapısı gelirinde yıllık bazda %45 büyüme yakalayan Oracle son beş günde %16'dan fazla değer kazandı. Oracle’ın bu hızlı yükselişi Larry Ellison’ı 200 milyar dolarlık servetiyle Jeff Bezos’un üzerine taşıdı.

► Portfolyo, Harris ve Trump’ın yüzleştiği münazarayı geride bıraktığımız haftada, Kasım 2024 seçimleri için tarafını seçen iş dünyası liderlerini paylaştı.

🤌 İYİYMİŞ

🎨 Meşhur müzayede evi Christie’s, Los Angeles merkezli otomobil galerisi Gooding’i finansal ayrıntıları paylaşılmayan bir anlaşmayla satın aldı. Anlaşmanın müzayede evinin yirmi yılı aşkın süredir yaptığı en büyük anlaşma olduğu söyleniyor. New York sanat piyasasında işler pek yolunda gitmiyor, iş modelini çeşitlendirmek gerekiyor.

🎙️ 2023 ve 2024’te sahnelerin olduğu kadar ekonominin de (bkz. Swiftonomics) fenomenlerinden biri olan Taylor Swift, Kamala Harris’i desteklediğini açıkladı. Swift’in desteği vote.gov’a en az 337 bin ziyaretçi getirdi.

🍓 OpenAI, “akıl yürütebilen”, matematik, mantık, kodlama problemlerini çözebilen, oyun kodlayabilen, strawberry kelimesinde kaç R harfi olduğunu bu kez doğru bilen yeni modeli o1’i duyurdu. Yapay zeka iyidir, hoştur ve de büyüleyicidir; ancak insana özgü “keyfiliği” başarabilir mi? Sadece soruyoruz…

⏺️ The Financial Times, Sony Music’in Pink Floyd’un haklarını 500 milyon dolara satın almak için görüşmelerde bulunduğunu yazdı.

✈️ Küresel teknoloji devleri, iş amaçlı uçuş emisyonlarını 2019’a kıyasla yarı yarıya azalttı. Ancak Apple, Alphabet gibi şirketler geride kalıyor. Brüksel merkezli bir STK tarafından analiz edilen 26 büyük teknoloji şirketinin kurumsal uçuşlarından kaynaklanan emisyonların 2023’te ortalama %49 düştüğü görüldü. Apple ve Alphabet’te ise sırasıyla yalnızca %23 ve %31’lik bir azalma tespit edildi.

💅 Kıvırcık saçlı, altın zincirli yeni imajıyla Mark Zuckerberg, üzerinde Yunanca harflerle "acı çekerek öğrenmek" yazan tişörtüyle hayata ve işine dair yeni tutumunu açığa çıkardı. “Siyasi yanlış hesaplamalar” hatasını “20 yıllık bir hata” olarak nitelendiren Zuckerberg, Facebook’un içerik denetleme sorunları konusunda bugüne dek çok özür dilediğini, artık özür dileme günlerinin bittiğini söyledi.

💯 ASTRONOMİK

5 kişiden üçü

Kripto borsası Gemini tarafından yayımlanan Küresel Kriptonun Durumu 2024 raporunda, Türkiye’nin kriptoya karşı son derece olumlu baktığı belirtildi. Araştırma katılımcılarının %58’i, yani kabaca 5 kişiden üçü, kripto tuttuğunu söyledi.

• Katılımcıların %65’i önümüzdeki yıl kripto satın alma olasılıklarının yüksek olduğunu ifade ederken, ankete katılan diğer ülkelere kıyasla (%43) Türkiye’deki kripto sahiplerinin aktif kripto ticareti yapma olasılıkları %62 ile daha yüksek ölçüldü.

🧭 PUSULA
16 Eylül haftası…

Avrupa Merkez Bankası’nın faizi %3,5’e düşürerek Fed’le arasını açtığı, ABD’de çekirdek enflasyonun daha sağlıklı hareket ettiği haftayı geride bırakırken…

Salı ABD’den ağustos perakende satış ve sanayi üretimi verileri gelecek.

Çarşamba Avrupa’nın TÜFE’sini öğreneceğiz. Daha da önemlisi, Fed faiz kararını açıklayacak.

Perşembe TCMB faiz kararı için bir araya gelecek.

Beğendiniz mi? 👋

Haftalık özete dair görüşlerinizi, günlük Piyasa Özeti bültenlerine dair fikirlerinizi, [email protected]’da okumak isteriz. Bize yazın, bu e-postayı da beğenebileceğini düşündüğünüz herkese iletin.

Ve tekrar, iyi hafta sonları!