- Portfolyo.co Piyasa Özeti
- Posts
- Davos 2025: Korumacılığın önderi, küreselleşmenin mabedinde
Davos 2025: Korumacılığın önderi, küreselleşmenin mabedinde
Donald Trump, göreve geldiği gün başlayan Davos 2025'e uzaktan da olsa bağlanacak, Atlantik'in öte yakasını ikinci döneminin ilk gününde selamlayacak.
Herkese iyi hafta sonları. Önümüzdeki hafta hareketli olacak. Donald Trump göreve başlıyor, bilançolar hız kazanıyor ve dünyanın dört bir yanından yüzlerce lider İsviçre Alpleri’nde kurumsal iletişim ekiplerinin hazırladığı mesaj setleriyle iş birliği, uzlaşı, birlik ve beraberlik, dayanıklılık demeçleri paylaşmaya hazırlanıyor.
🔔 Kapanış zili: Dow Jones dün %0,78 yükseldi. S&P 500 seçimden bu yana en iyi haftasını dünkü %1'lik kazançla tamamladı. Nasdaq %1,5 değer kazandı. Bitcoin 2025'in ilk rekorlarını kırdı, 105 bin doların üzerine kadar çıktı. BIST 100 %1,13'lük kazancıyla haftayı 9.977 puandan tamamladı.
Bu hafta sonu bülteninin meselesi, Davos 2025.
Portfolyo’yu IG’de, 𝕏’te, LinkedIn’de takip etmeyi unutmamaya ne dersiniz? Dileriz bu özeti keyifle okursunuz.
İyi hafta sonları ⛈️
🫵 O MESELE
Davos 2025: Korumacılığın önderi, küreselleşmenin mabedinde — uzaktan da olsa
Her yıl İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısı, bu yıl “Akıllı Çağ İçin İş Birliği” temasıyla 20 Ocak’ta başlayacak. Davos dönemleri bolca veriyle, çok sayıda görünüm raporuyla ve dünya çapından 3 bin iş dünyası liderinin süslü kelimelerle bezenmiş 2025 mesaj setleriyle özdeşleşiyor.
Davos 2025’te ne konuşulacak?
130’dan fazla ülkeden 3 bini aşkın iş liderini, 60’ı devlet başkanı olmak üzere 350 hükümet liderini ağırlayacak Davos 2025’te oturumlar - her biri çok havalı seçilmiş - beş temel başlık etrafında şekilleniyor:
Büyümeyi yeniden tasarlamak: Bu tema etrafındaki oturumlar, “Yeni küresel ekonomide yeni büyüme kaynaklarını nasıl belirleyebiliriz?” sorusuna odaklanacak.
Akıllı çağda endüstriler: Temel soru, “İş liderleri, endüstrilerinin dönüşümüne kısa vadeli hedeflerle uzun vadeli mecburiyetler arasında nasıl bir denge kurabilir?”
İnsana yatırım yapmak: Kamu ve özel sektör, modern ve dayanıklı toplumun gelişimine katkıda bulunan insan sermayesine ve iyi işlere nasıl yatırım yapabilir?
Gezegeni korumak: Yenilikçi ortaklıklar, artan finansman ve uç teknolojiler yoluyla enerji, iklim ve doğa eylemini nasıl hızlandırabiliriz?
Güveni yeniden inşa etmek: Paydaşlar hem uluslararası alanda hem de toplumlar içinde çözümler üzerinde iş birliği yapmanın yeni yollarını nasıl bulabilir?
Türkiye Davos’a katılacak mı?
Hayır. 12 Ocak tarihli haberlerde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları nedeniyle geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da katılmama kararı aldığı, bu kapsamda ekonomi yetkililerinin de zirvede bulunmayacağı paylaşıldı. Tabii bu süreçte ateşkes imzalandı, en azından ekonomi yönetiminin etkinliğe katılım durumu değişebilir.
Kimler katılıyor? ABD Başkanı Donald Trump, başkanlık yeminini ettikten sonra ayağının tozuyla Davos’a geçemeyecek, ama uzaktan katılacak. Ursula von der Leyen, Javier Milei, Olaf Scholz, Cyril Ramaphosa, Pedro Sanchez, Nikol Paşinyan, İlham Aliyev ve tabii Zelenski gibi isimler dikkat çekiyor. Uluslararası kurumlardan António Guterres, Ngozi Okonjo-Iweala, Kristalina Georgieva, Mark Rutte, Tedros Adhanom Ghebreyesus, Achim Steiner orada olacak.
Trump parantezi
The Guardian’dan Larry Elliot, Davos ve Trump’ı merkezine aldığı yazısında “Davos’ta Trump, daha az dost canlısı bir milyarder grubuyla karşılacak, ancak onların hâkimiyeti azalıyor” diyor. Trump’ın Davos’a bağlanmasını “Korumacı stratejilerin önderi, küreselleşmenin mabedine karşı” ifadeleriyle değerlendiren Elliot, “Tarife kelimesini sözlükteki en güzel kelime olarak tanımlayan adam, serbest ticaretin rahipleri İsviçre Alpleri’nde toplanırken ikinci dönemi için yemin ediyor” diye ekliyor.
Elliot’a göre Davos elitleri Trump’la aşk-nefret ilişkisi yaşıyor. “Ondan nefret ediyorlar, ancak foruma bir önceki döneminde geldiğinde en popüler isimdi” diyen Elliot, Davos katılımcılarının çoğunun ticaret engellerinin inşa edilmesini değil, yıkılması gerektiğini savunduğuna, Trump’ın yaklaşımını tehlikeli gördüklerine değiniyor.
Ekonomik görünüm
Davos öncesi Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayımlanan kritik çalışmalar arasında Başekonomist Görünümü öne çıkıyor. Bu yılın görünüm raporu küresel ekonominin önemli bir baskı altında olduğunu ortaya koyuyor. Rapora göre enflasyon çoğu ekonomide azalsa da belirsizlik yüksek kalmaya devam ediyor ve bölgesel büyüme farklılıkları genel olarak durgun bir manzara çiziyor. Küresel ticaret dirençli kalmaya devam etse de hem büyük güçler arasında hem de daha geniş çapta gerginliklerin yoğunlaşması bekleniyor. Ekonomistlerin beklentilerine dair rakamlar şöyle şekilleniyor:
Ekonomistlerin %97’si, Trump yönetimi altında kamu borcu seviyelerinin artmasını, %94’ü enflasyonun yükselmesini, %91’i vergi oranlarının düşmesini, %80’i hisse senedi endekslerinin artmasını, %62’si maaş oranlarının artmasını ve %29’u işsizliğin artmasını bekliyor.
Ekonomistlerin %68’i, ticaret savaşının ABD ve Çin’in ötesine geçeceğini düşünüyor. Ekonomistlere göre önümüzdeki üç yılda ticaret örüntülerini değiştirecek faktörlerin ilk sırasında korumacılık geliyor. Onu tedarik zincirlerindeki yeniden yapılanmalar ve yaptırımlar dâhil çatışmalar izliyor. Bu faktörler ulusal güvenlik endişeleri, teknolojik ilerlemeler, küresel büyüme dinamikleri, regülasyon standartlarıyla devam ediyor. Son başlıkta ise en az belirleyicilik gücüyle iklim değişikliği yer alıyor.
Ekonomistlerin %39’u, ABD seçim sonuçlarının kısa vadede kesinti yaratacağını düşünüyor. %61’i ise uzun vadede bir kaymaya, değişime yol açacağına işaret ediyor. “Değişiklik olmaz” diyenlerin oranıysa %0.
Riskler
Davos’ta oturumlara yön veren ve mesaj setlerinin temelini oluşturan bir diğer rapor da WEF’in her yıl yayımladığı Küresel Riskler Raporu. Risk algısı araştırmasının sonuçlarını içeren rapora dair ayrıntıları, 16 Ocak tarihli piyasa özetinin odak bölümünde incelemiştik. Hatırlayalım:
İyimserlik azalıyor: Araştırmaya göre katılımcıların yarısından fazlası (%52), önümüzdeki iki yılda istikrarsız bir küresel görünüm bekliyor. Başka bir türbülans bekleyenlerin oranı %31, fırtınalı bir görünüm bekleyenler ise %5 olarak ölçülüyor.
Güncel riskler: Silahlı çatışma, %23’lük oranla en güncel ve bu yıla dair risk. 2 yıllık risklerin başında yanlış bilgi ve dezenformasyon geliyor. Onu aşırı hava olayları ve silahlı çatışmalar izliyor. 10 yıllık risklerin ilk sıraları yeşil risklerle dolu: Aşırı hava olayları, biyoçeşitlilik kaybı, Yerküre sistemlerinin kritik değişimi, doğal kaynak kıtlığı…
Nasıl takip edilir?
En az 900’ü dünyanın en değerli şirketlerinin CEO’su olan 3 bini aşkın iş liderinin katıldığı toplantı, şirket planlarından gelecek tahminlerine ve mevcut risklere dair değerlendirmelere uzanan bolca mühim sözcük içerecek.
Bu yıl 55. kez düzenlenecek Dünya Ekonomik Forumu 200’den fazla oturumu canlı yayınla uzak izleyicilere de aktarıyor. Ayrıca sosyal medya hesapları ve weforum.org oturum özetleriyle sıkça güncelleniyor.
✍️ PORTFOLYO’DA
► Meta, “ABD’deki çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık çabalarını çevreleyen hukuki ve politik manzara değişiyor” açıklamasıyla, işe alım, eğitim ve tedarikçi seçimi de dâhil olmak üzere bir dizi DEI programını sonlandırdı. Sadece Meta değil de Amazon da “modası geçmiş” programları bir iç duyuruyla çalışanlarına bildirdi.
► Zuckerberg son haftalardaki iddialı çıkışlarına bir yenisini daha ekledi ve performansa dayalı işten çıkarma adımıyla Meta’nın işgücünde %5’lik kesinti planladığını açıkladı. Zuckerberg, “Çıtayı yükseltmeye karar verdim” dedi.
► JPMorgan COO’su ve Başkanı Daniel Pinto’nun, haziranda istifa edeceği, 2026’da da emekli olacağı duyuruldu. Pinto’nun görevine yeni COO olarak Jennifer Piepszak atandı. Piepszak, bu atamayla Jamie Dimon’ın halefliğine dair yarıştan da çekilmiş oldu.
► Son bilançosuyla varlıklarını 11,6 trilyon dolara çıkardığı görülen dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock’ta Larry Fink’in potansiyel halefleri arasında sayılan Mark Wiedman’ın şirketten ayrılacağı öne sürüldü. Bazı yorumcular, Fink’in ve yönetim kurulunun halef planlaması konusundaki ağır temposunun, son yıllarda BlackRock’a bir dizi üst düzey yönetici kaybettirdiği değerlendirmelerini yineledi.
► İsviçre’de bankacılık lisansına sahip olan kripto odaklı banka Sygnum, Fulgur Ventures’ın liderlik ettiği son yatırım turunda 58 milyon dolar yatırım aldı ve değerlemesini 1 milyar doların üzerine taşıyarak unicorn oldu.
► İtalya’nın en büyük bankası Intesa Sanpaolo, ilk spot Bitcoin alım işlemini gerçekleştirdi ve Bitcoin’e 1 milyon euro yatırım yaptı. Banka 2023’ten bu yana kripto piyasalarında opsiyon ticareti, vadeli işlemler ve ETF işlemleri yapıyordu.
► Google’ın peşine bu kez Birleşik Krallık düştü. Birleşik Krallık rekabet otoritesi CMA, Google’ın arama ve arama reklamları pazarındaki hâkim konumunu kötüye kullanıp kullanmadını araştırmak üzere resmî bir soruşturma başlattı. Son karar, Ekim 2025’te verilecek.
► ABD’de bilanço haftası güçlü bankacılık sonuçlarıyla başladı. JPMorgan, Goldman Sachs, Wells Fargo, Citi, Bank of America ve Morgan Stanley, analist beklentilerini aştı ve güçlü sonuçlar bildirdi.
► Son yılların en çok ses getiren açığa satış ve araştırma şirketlerinden Hindenburg Research, kapanacağını duyurdu. CEO Nathan Anderson, ellerindeki havuzu bitirdiklerinde şirketi kapatma kararını bir süre önce aldıklarını söyledi ve işin oldukça yoğun ve zaman zaman her şeyi işgal eden doğasına atıfta bulundu. Hindenburg; Adani Group, Nikola, Icahn Enterprises gibi şirketlerin muhasebe pratiklerine, yatırımcı ilişkilerine ve finansal performanslarına dair ters köşe raporlarla yalnızca yatırımcıları değil, sermaye piyasası otoritelerini de pek çok kez harekete geçirdi.
HATIRLAMAK İSTERSENİZ
Geçtiğimiz haftanın günlük özetleri
17 Ocak Cuma — TSMC'den yeni rekorlar — Portfolyo
16 Ocak Perşembe — Seçimden bu yana en iyi seans — Portfolyo
15 Ocak Çarşamba — Enflasyonu beklerken — Portfolyo
14 Ocak Salı — Bilanço döneminden ne bekleniyor? — Portfolyo
13 Ocak Pazartesi — Tahvil piyasalarında neler oluyor? — Portfolyo
🤌 İYİYMİŞ
🚢 Dünya Bankası’nın konteyner gemilerinin belirli bir rotayı geçmesi için gereken sürenin tarihsel ortalamayı aşması durumunda yükselen küresel tedarik zinciri stres seviyesi bir önceki hafta, pandemiden bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Bu süreçte ABD liman işçileriyle işverenleri geçici bir anlaşma imzalamadı, Kızıldeniz’de Husiler, İsrail - Hamas ateşkes sonrası ticari gemilere müdahalelerini azalttı ve bunlar stresi azaltabilir, ancak Trump tarifeleri endişeleri yüksek tutuyor.
💥 CryptoQuant’ın gerçekleştirdiği son araştırma, kripto yatırımı yapan 5 kişiden üçünün 25 ila 44 yaş aralığında olduğunu gösterdi. Ayrıca kripto yatırımcılarının ortak özellikleri arasında eğitimli olma ve 10 bin doların altında bakiyelerle işlem yapma gibi başlıklar da öne çıktı.
⚛️ Birleşmiş Milletler 2025’i Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılı ilan etti. Microsoft, bu kapsamda Quantum Ready programını duyurdu. Nvidia da bu yılki konferansı GTC 2025’te Jensen Huang ev sahipliğinde kuantum odaklı oturumlara ev sahipliği yapacağını ve 20 Mart’ı Kuantum Günü ilan ettiğini duyurdu. Kuantum hisseleri bu gelişmelerle güçlü toparlandı.
💻 TBMM’de yapay zeka araştırma komisyonu kuruldu. Resmî Gazetede yayımlanan kararla komisyon başkanı AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez oldu.
👶 McKinsey’nin yayımladığı bir rapor, Birleşik Krallık, Almanya, Japonya ve ABD’de, 1990’lardan bu yana yaşam standartlarında görülen iyileşmeyi sürdürebilmek için, son 10 yılda görülen üretkenlik hızının iki katı oranında artması gerektiğini gösterdi. Fransa ve İtalya’nın, 1997-2023 arasındaki GSYİH büyümesine uyum sağlamak için önümüzdeki üç on yılda üretkenliklerini üç katına çıkarması gerekiyor. İspanya’da ise 2050’ye kadar üretkenliğin dört kat artması gerekecek.
💯 ASTRONOMİK
%71
👾 Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Siber Güvenlik Görünümü 2025 raporuna göre 10 şirketten 7’si (%71), küçük kuruluşların siber risklerin artan karmaşıklığına karşı kendilerini artık yeterince güvence altına alamayacakları kritik bir dönüm noktasına ulaştıklarına inanıyor.
Jeopolitik: Kuruluşların yaklaşık %60’ı, jeopolitik gerginliklerin siber güvenlik stratejilerini etkilediğini belirtiyor. Bu çalkantılar risk algılarını da etkiliyor. Örneğin 3 CEO’dan biri, siber casusluk ve hassas bilgilerin kaybı/fikri mülkiyet hırsızlığı gibi konuları en büyük endişeler arasında sayıyor. Liderlerin %45’i, operasyonların ve iş süreçlerinin bozulmasından endişe ediyor.
Yapay zeka: Kuruluşların %66’sı, yapay zekanın önümüzdeki yıl siber güvenlik üzerinde en önemli etkiye sahip olmasını bekliyor. Sadece %37’sinin yapay zeka araçlarının kullanımından önce güvenlik risklerini değerlendirmek için sistemli süreçleri var.
Fidye yazılımı: Araştırmaya göre katılımcıların yaklaşık %72’si, kurumsal siber risklerde artış olduğunu bildiriyor ve fidye yazılımı en büyük endişe olmaya devam ediyor. Kuruluşların yaklaşık %47’si, daha karmaşık ve ölçeklenebilir saldırılara olanak tanıyan üretken yapay zeka tarafından desteklenen saldırıları birincil endişe sayıyor. 2024’te kuruluşlarının %42’sinin kimlik avı ve sosyal mühendislik saldırılarından etkilendiği biliniyor.
🧭 PUSULA
20 Ocak haftası | Veri takvimi
Pazartesi Dünya Ekonomik Forumu başlıyor. Donald Trump’ın yemin töreni de pazartesi günü gerçekleşecek. ABD borsaları Martin Luther King Jr. Günü dolayısıyla kapalı.
Salı açılış öncesinde Charles Schwab bilançosu, kapanış sonrasında Netflix ve United Airlines bilançosu takip edilebilir.
Çarşamba Avrupa Merkez Bankası Lagarde’ın konuşması var. Açılış öncesinde P&G, Johnson & Johnson bilançoları var.
Perşembe TCMB yılın ilk faiz kararını açıklayacak. Perşembe kapanıştan sonra Texas Instruments, bilançosuyla yarı iletken hisselerine yön verebilir.
Cuma Avrupa, ABD ve Almanya’dan PMI verileri gelecek, AMB Başkanı Lagarde konuşacak. Açılış öncesi American Express ve Verizon bilançoları var.
Beğendiniz mi? 👋
Haftalık özete dair görüşlerinizi, günlük Piyasa Özeti bültenlerine dair fikirlerinizi, [email protected]’da okumak isteriz. Bize yazın, bu e-postayı da beğenebileceğini düşündüğünüz herkese iletin.
Ve tekrar, iyi hafta sonları!