Ekonomi politikası kilitlendi mi?

Faiz indirimleri giderek daha maliyetli, yüksek faiz ise kriz tehdidi.

Herkese merhaba. Haftanın son iş gününde Jerome Powell'ın TSİ 17:00'de Jackson Hole Sempozyumu'nda yapacağı konuşma odak konusu. ABD hisseleri Jackson Hole konuşması öncesi dün silkelendi ve geriledi. Türkiye'de ise ekonomi politikasının "kilitlendiği" konuşuluyor. Kriptoda Bitcoin hakimiyeti var. Başlamadan önce:

  • 🇨🇦 Kanada: Yıllık 360 milyar dolarlık ürünün taşınmasına aracılık eden Kanada demiryollarında 9.300 işçinin iş bıraktığı grev, ABD merkezli şirketleri zora sokuyor. İşveren tarafında Canada National Railway ile Canadian Pacific Kansas City, işçi tarafında ise Teamsters var. Dün Kanada hükümeti, anlaşmazlığın hakemle çözüleceğini söyleyerek grevi durdurma çağrısı yaptı ve konuya dahil oldu.

  • 💎 Botsvana: 2.492 karatlık ağırlığıyla, Cullinan elmasından sonra bilinen en büyük ikinci elmas Botsvana'da çıkarıldı. Dünyanın en büyük elmas şirketi De Beers'in eski yöneticilerinden Clifford Elphick, "Bu yüzlerce yılda bir görülen bir olay" dedi.

  • 🏖️ Hem tatil hem çalışma için ideal şehirler: International Workplace Group, "workcation (work + vacation)" için en uygun şehirleri şöyle sıralamış: Budapeşte, Barselona, Rio de Janeiro, Pekin, Lizbon, New York, Singapur, Cakarta, Los Angeles ve Milan.

ABD BORSALARI
I. ABD endeksleri Jackson Hole öncesinde silkelendi

ABD'de hisse senetleri, yüksek profilli merkez bankacıları Wyoming'de bir kasabada bir araya getiren Jackson Hole Sempozyumu öncesi silkelendi. Dün ilk işsizlik sigortası başvuruları 232 bin olarak açıklandı ve beklentilerin üzerinde kaldı. Konut piyasasında ev satışları temmuzda ilk kez artarak dört aylık düşüş serisine son verdi, ancak rekor seviyede kalan ev fiyatları ve yükselişe rağmen tarihsel olarak düşük satışlar, Fed'in okuyacağı son veriler arasında.

  • Endeksler: S&P 500 %0,9, Nasdaq Bileşik %1,7 düştü. Dow Jones ise %0,4 değer kaybetti.

  • Kazananlar, kaybedenler, haberler: Dokuz çeyrek sonra ilk kez az da olsa satış artışı bildiren, pandeminin yıldızı Peloton, dün %35 değer kazandı. Tesla'da bir üst düzey istifa daha geldi, TSLA dün %5,6 değer kaybetti. General Motors'un yatırımcıları arasında olduğu robotaksi şirketi Cruise'in araçlarının, önümüzdeki yıldan itibaren Uber'ın araç çağırma platformuna geleceği duyuruldu. Bloomberg'ün Muhteşem Yedili'yi izleyen endeksi %2,4 geriledi.

  • Piyasa faiz indirimlerini abartıyor mu? Bloomberg'e konuşan NatAlliance Securities'den Andrew Brenner, "Senaryo açık, Fed eylülde gevşeme yapacak, ancak şu anda hiç kimse 50 baz puanlık bir gevşeme arzusunu yansıtmıyor" dedi. Cambridge Queens' College Başkanı Mohamed El-Erian, "Piyasanın şu anda bu kadar çok faiz indirimini fiyatlaması bana göre sorunlu, piyasa bunu abartıyor" ifadelerini kullandı. Interactive Brokers'tan Jose Torres de Powell liderliğindeki Fed'in faiz indirirken asansör yerine merdivenleri kullanacağını söylüyor.

BORSA İSTANBUL
II. Ekonomi politikası "kilitlendi" mi?

Son günlerde her biri Hazine ve Maliye Bakanlığı ile İletişim Başkanlığı tarafından yalanlansa da Mehmet Şimşek'in istifa ettiği ve Cevdet Yılmaz tarafından ikna edildiği; ayrıca Cumhurbaşkanlığında ekonomi danışmanlarıyla gerçekleştirilen bir toplantıda Şimşek'in "zengine vergi paketi" konusunda anlaşma sağlanamaması nedeniyle toplantıyı terk ettiği iddiaları konuşuluyor. Siyasi kriz boyutu spekülasyon olarak kalsa da TCMB'nin ve ekonomi yönetiminin bir sonraki adımı konusundaki tartışmalar sürüyor.

  • Ümit Akçay, Duvar'daki son yazısında TCMB'nin rezervlerini güçlendirmesinin ve faiz artışlarının ekonomi politikasını kilitlediğini, esnekliğini ortadan kaldırdığını söylüyor. TL kredi faizlerindeki artışın döviz kredilerin payını artırdığına, TL'nin reel olarak değerlenmesinin yabancı yatırımcıya kâr getirisi vermek anlamına geldiğine dikkat çeken Akçay; bu doğrultunun faiz indirimlerini giderek daha zor ve maliyetli hâle getirdiğini, yüksek faize takılı kalmış bir para politikasının ise ekonomik yavaşlama ve hatta kriz riskini artırdığını vurguluyor.

  • Enflasyonun düşeceğine neden inanmıyoruz? Bu sorunun yanıtlarını da EKONOMİ'deki yazısında Burak Arzova veriyor. Arzova, TCMB'deki görevlendirmelerin geçmişi düşünüldüğünde, mevcut ekonomi yönetiminin kararlı duruşunun ömrünün bir Cumhurbaşkanı kararnamesine bağlı olduğunun bilindiğini söylüyor. Öte yandan para politikasını destekleyen bir maliye politikası olmaması, kur politikasının bilinmemesi, TÜİK rakamlarına inanılmaması gibi gerekçeler son enflasyon raporu toplantısının da başlıca gündemlerinden olan enflasyon beklentilerinde gerilemeyi getirmiyor.

  • Başka? Yabancı yatırımcının Borsa İstanbul'da son 4 hafta sattığı hissenin miktarı 1 milyar dolara yaklaştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın geçtiğimiz hafta "tek haneli enflasyon rakamlarını yine başaracağız" açıklamasının ardından Cevdet Yılmaz eylülde %50'nin altına inen enflasyon beklediklerini söyledi. Deutsche Bank, 2025'te asgari ücrete %25-%30 arası, tek zam yapılmasının ideal olduğunu düşünüyor.

KRİPTO
III. Jackson Hole Bitcoin'i etkiler mi?

Bitcoin'in kripto para piyasasındaki hakimiyeti, %78'lere ulaşarak 40 ayın en yüksek seviyesini gördü. Glassnode analistleri, kripto yatırımcılarının Ethereum gibi altcoin'lerin Bitcoin'e kıyasla daha yüksek getiri fırsatı sunmasına rağmen bu bekleme döneminde Bitcoin'e tereddütsüz yatırım yapmayı, Bitcoin tutmayı sürdürdüğünü söylüyor.

  • Fed'in politika rotası tüm piyasalardaki yatırımcıların esas odağı. Faiz indirimi planının netleşmesi ise yatırımcılar için olumlu bir haber. Fed'in faiz indirmesi, riskli varlıklara olan ilgiyi destekleyebilir. Ancak kripto para piyasalarında da faiz indirimlerinin gereğinden fazla fiyatlandığı değerlendirmesi geçerli olabilir.

  • Piyasa: Bitcoin bu özetin yazıldığı saatlerde 61 bin doların üzerinde el değiştiriyordu. Ethereum 2.670 dolardan alıcı buluyor, Solana ise 145 dolar sınırlarında dolaşıyordu.

  • Başka? Justin Sun tarafından tanıtılan PumpFun rakibi, memecoin oluşturma aracı SunPump ilk 9 günde 1 milyon dolar gelire ulaştı. Sony, kendi blokzinciri Soneium'u duyurdu. Kolombiya'nın sanayi ve ticaret otoritesi, Sam Altman'ın kimliği merkeziyetsizleştirmek için insanlardan iris görüntüleri toplayan Worldcoin projesinin ülkenin kişisel veri koruma yasalarını ihlal ettiğini söyledi.

ODAK
IV. Kademeli kesinti ne zaman başlayacak?

Fed yetkilileri ve dünyanın farklı yerlerinden merkez bankacılar, Wyoming eyaletinde bir araya geliyor. Gündem Powell'ın mesajları olsa da Powell'ın mesajlarını belirleyecek olan Fed'in ortak görüşleri de önem taşıyor.

  • Neler biliyoruz? Boston Fed Başkanı Susan Collins, Fed'in yakın zamanda faiz oranlarını düşürmeye başlamasının uygun olduğuna inandıklarını ve sonraki faiz indirimlerinin hızının "kademeli" ve "metodik" olması gerektiğini düşündüklerini söyledi. Philadelphia Fed Başkanı Patrick Harker da benzer ifadeler kullandı, ancak 25 veya 50 baz puan kararını vermeden önce daha çok veri görmek istediğini söyledi. Kansas City Fed Başkanı Jeffrey Schmid ise henüz bir indirimi desteklemeye hazır olmadığını söyledi.

  • Powell'ın konuşmasının en önemli noktaları, faiz indirimlerinin zamanlaması, ölçeği ve hızı olacak. RSM Başekonomisti Joseph Brusuelas'a göre piyasanın Jackson Hole konuşmasına dair gergin olmasının sebebinin, "Politika hatası yapacak mıyız?" sorusuna dayandığını söylüyor. Fed yetkilileri enflasyonu kalıcı görmemiş ve daha önce daha hızlı eyleme geçememişti. Fed yetkilileri, bir süredir işgücü piyasasını yakından takip ediyor ve benzer bir hatayı bu kez enflasyonu düşürürken yapmak istemiyor. Deutsche Bank'in ABD'deki başekonomisti Matthew Luzzetti, "Başlangıçta biraz daha hızlı gitmek ve sonra yavaşlamak yönünde bir tartışma olabilir. Bence bu argüman ancak işgücü piyasasının daha anlamlı bir şekilde zayıfladığına dair kanıtlar varsa, ciddi bir ağırlık kazanır" dedi.

  • Beklentiler: Yatırımcılar, önümüzdeki ay için ağırlıklı olarak 25 baz puanlık bir indirim fiyatlıyor. Yıl sonuna kadar ise 100 baz puana daha yakın bir toplam indirim bekleniyor.

Arkadaşlarınıza iletin 👋

Gün içinde daha başka haberlerle 𝕏'te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz. Görüşmek üzere!