Herkese merhaba. Piyasalar cuma günü başladığı yere geri döndü. Uşak Seramik genel kurulu tekrar ertelendi. Hisse ve kripto piyasaları bu hafta ABD’den gelecek temmuz enflasyonu verisine odaklandı. Türkiye ekonomisi için “sert fren” değerlendirmeleri yapılıyor. Haftanın ilk gününün gündemine geçmeden önce:

• Deadpool ve Wolverine gişede 1 milyar doları aştı ve tüm zamanların en yüksek hasılat yapan R-rated filmi yolunda Joker’i zorlamamaya başladı. R-rated filmler çocuklar için uygun olmayan filmler için bir derecelendirme.

• UBS ekonomistleri , Olimpiyatların ve Taylor Swift’in Eras turunun Avrupa Birliği çapında enflasyonu artırıyor gibi görünen ani talep şoklarına yol açtığını söylüyor. Ancak bu olaylar aslında halkın maliyetlerini artırmayabilir.

• WSJ’nin haberine göre ABD, Venezuela’nın lideri Maduro’ya iktidarını bırakırsa sığınma imkânı tanıdı. Maduro’nun seçimleri kaybettiğine dair kanıtlar ortaya çıksa da Maduro iktidarı bırakmadı. WSJ’nin ulaştığı kaynaklardan biri, ABD’nin Maduro’yu görev süresi ocak ayında sona ermeden ayrılmaya ikna etmek için “her şeyi masaya koyduğunu” söyledi.

ABD BORSALARI
I. Başladığı yere

Geçtiğimiz hafta günü gününü tutmayan ABD borsaları haftanın son işlem gününde, başladığı yere geri döndü. S&P 500 yıllık kazancını %12 seviyesinde korumayı başardı. Nasdaq haftalık bazda %0,2, Dow Jones ise %0,6 kaybetti. Geçtiğimiz hafta başında Asya piyasasında başlayan carry trade çözülmesi piyasaları türbülansa sokmuştu.

• Bu hafta? Bu hafta bu dalgalı seyir devam edebilir, zira ABD’den önemli veriler gelecek. Çarşamba günü ABD’deki yatırımcılar temmuz enflasyonunu öğrenecek. Takip eden günde ise perakende satışlar görülecek. Öte yandan haftaya Fed Başkanı Jerome Powell’ın da konuşacağı, önemli toplantılardan biri olan Jackson Hole var. Yatırım şirketi Sanders Morris’in Başkanı George Ball, bu hafta için “Ticaret hacimleri zayıf olacak ve çeşitli ekonomik verilerle ilgili olarak iniş çıkışlar yaşanacak” diyor.

• Bilançolar: Geçtiğimiz haftanın dalgalı havasına kıyasla görece istikrarlı kalan şey şirket kârları oldu. FactSet analisti John Butters’a göre, sonuç bildiren S&P 500 şirketlerinin %78’i ikinci çeyrekte beklentilerden daha iyi kazanç elde etti. Bu da yaklaşık %77’lik beş yıllık ortalamaya paralel.

• Dahası: Çarşamba günü açıklanacak enflasyonda, çekirdek TÜFE’nin aylık %0,2, yıllık %3,2 olarak açıklanması bekleniyor. Rakamlarda ölçülebilir farklılıklar beklentileri yeniden şekillendirecek. Yine de genel kanı volatilitenin süreceği ve aşağı yönlü hareketlerin devam edebileceği yönünde. Evans May Wealth’in Yönetici Ortağı Brooke May , “Fed, ekonomi yavaşladığı için faizleri dramatik bir şekilde düşürürse, bu hisse senedi getirileri için tarihsel olarak iyi bir şey değil. Fakat ekonomi insanların düşündüğü kadar kötü değil. Daha fazla volatilite bekliyorum ve önümüzdeki haftalarda hisse senetlerinde daha fazla aşağı yönlü hareket görmek beni şaşırtmaz” dedi.

• Trump Fed’e karışmak istiyor: Ekonomi, ABD’de devam eden başkanlık yarışının da gündemi. Cumhuriyetçi aday Donald Trump, Fed başkanı ve birçok Fed yetkilisinden daha iyi içgüdülere sahip olduğunu düşündüğünü , ABD Başkanı’nın, ülkenin merkez bankasının faiz kararlarını yönlendirme hakkı olabilmesi gerektiğini düşünüyor. Harris ise tam karşı, “daha fazla karşı çıkamazdım” diyor. Öte yandan Harris, önümüzdeki günlerde ekonomi politikasını açıklamayı planlıyor. Son olarak, Uluslararası Deniz Ticaret Odası Genel Sekreteri Guy Platten , hem mevcut korumacılık anlayışını hem de Trump’ın başkanlık ihtimalini kastederek, “Dünya düzeni, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana hiçbir zaman bu kadar tehdit altında olmamıştı” diyor.

BORSA İSTANBUL
II. “Sert fren” ve artan işsizlik

Bugün Türkiye’de işsizlik ve ticaret satış hacim endeksi açıklandı. İşsizlik oranı Haziran 2024’te %0,7 artarak %9,2 seviyesinde gerçekleşti. Haziran 2024’te istihdam edilenlerin oranı aylık bazda 341 bin kişi azaldı. Bu veriyle işsizlik 1 yılın zirvesine çıktı. DİSK-AR , geniş tanımlı işsizliği %29,2 olarak açıkladı. Ticaret satış hacmi yıllık %1,1 azalırken perakende satış hacmi yıllık %8,6 arttı.

• Barış Soydan , “Korkulan oldu ve ekonomide daralma işsizliği artırmaya başladı. Erdoğan’ın asıl dikkat ettiği verinin işsizlik olduğunu ve ekonomi yönetimi için siyasi riskin arttığını düşünüyorum” yazdı.

• “Sert fren”: Geçtiğimiz hafta TCMB üçüncü enflasyon raporu toplantısında faiz beklentilerini revize etmedi. Bugün EKONOMİM’de yayımlanan bir haberde, pek çok ekonomiste göre Türkiye’nin “büyüme mucizesinin” sonuna gelindi. Sanayi üretimi haziranda yıllık %4,7 azaldı. Bu düşüş, yıllık bazda 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrasındaki en sert daralma oldu. Son Dış Ticaret Endeksleri’ne göre ihracat ve ithalatta miktarsal azalmalar görüldü. DW Türkçe’nin konuştuğu Prof. Dr. Sinan Alçın , şu değerlendirmelerini paylaştı:

KRİPTO
III. Kripto da enflasyonu bekliyor

Hisse senedi piyasalarına kıyasla geçtiğimiz hafta daha iyi toparlanan kripto para piyasaları, bu hafta başına yine 60 bin doların altında başladı. 58.500 dolar seviyelerinde işlem gören Bitcoin başta olmak üzere kripto para birimleri de bu hafta açıklanacak ABD temmuz enflasyonu verisine odaklandı.

• Başka? ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC ), kripto varlık yönetimi şirketi Hashdex’in doğrudan spot Bitcoin ve Ethereum’A sahip olacak ETF’i hakkındaki kararını erteledi ve 30 Eylül’e uzattı. Öte yandan, ABD Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu’nun Polymarket gibi blokzinciri tabanlı tahmin piyasalarını tehdit eden kural değişikliği teklifi, Gemini, Cryptocom, Robinhood, Coinbase gibi şirketlerin itirazıyla karşılandı.

ODAK
IV. Sırbistan’da Rio Tinto protestoları

Sırbistan’ın başkenti Belgrad, hafta sonu dünyanın en büyük metal ve madencilik şirketlerinden Rio Tinto’nun Sırbistan’In batısında başlamayı planladığı lityum projesine tepki gösteren Sırbistan vatandaşlarıyla doldu taştı. Bayrak sallayan kalabalıklar, “Rio Tinto Sırbistan’ı terk etsin” sloganlarıyla yürüdü. Hükümet yetkilileri protestoların siyasi amaçlı olduğunu ve Cumhurbaşkanı Vucic ile hükümetini devirmeyi amaçladığını söyledi.

• Ne olmuştu? Geçtiğimiz ay Sırbistan, Rio Tinto’nun Avrupa’nın en büyük lityum madenini geliştirme lisansını, önceki hükümetin çevreci grupların endişeleri nedeniyle durdurmasından iki yı sonra yeniden verdi. Rio’nun faaliyetlerinin Sırbistan’In havasını ve suyunu kirleteceğini savunan protestocular, hükümete kararı durdurması için zaman tanıdı. Bu süre cumartesi sona erdi ve protestocular sokaklara dökültü. Hükümet ise bunun bir darbe planı içerdiğini ima etti.

• Protestocular ne istiyor? Protestocular itiraz ettikleri şeyin siyasetle ilgili olmadığını, maden tesislerinin tarım arazisi üzerine inşa edilemeyeceğini söylüyor.

• Proje? 2,4 milyar dolarlık lityum tesisi projesi, Avrupa’nın mevcut lityum ihtiyacının %90’ını karşılayabilir ve Rio Tinto’yu dünyanın önde gelen lityum üreticilerinden biri hâline getirebilir.

• Türkiye de Rio Tinto’nun gözde ülkelerinden biri oldu. Bu yılın başında liç alanının kayması sonucu 9 işçinin toprak altına kalması ve çıkarılamamasıyla sonuçlanan facianın gerçekleştiği Çöpler Altın Madeni’nin işletmecisi SSR Mining’in Türkiye’deki altın arama ve üretim faaliyetlerini Alacer Gold vasıtasıyla yürüttüğü biliniyor. Alacer Gold’un 2001’de Rio Tinto ile anlaşan Anatolia Minerals ile Avustralya merkezli Avoca ile 2010’da birleşmesiyle oluştuğu biliniyor.

Arkadaşınıza iletin 👋

Sıcak gelişmeler için Portfolyo 𝕏  ve LinkedIn’de . Ayrıca Instagram’da — nihayet!

Bu özeti sevdiyseniz, sevebileceğini düşündüğünüz arkadaşlarınızla paylaşın.

Görüşmek üzere!