Herkese iyi hafta sonları. Diplomasi gündemi yoğun, piyasalara bilançoların şekil verdiği bir haftayı tamamladık. Dün BIST 100 %0,40 kazandı. ABD endekslerinde Dow Jones’ta işler pek yolunda gitmiyor. Tesla’nın öncülük ettiği Muhteşem Yedili cuma gününü yeşil tamamladı.

• 🇹🇷 Resmî tatil notu: Portfolyo Piyasa Özeti 28 Ekim günü e-posta kutularınızda olacak. 29 Ekim’de hep birlikte Cumhuriyet Bayramını kutlayacağız. 30 Ekim’de tekrar görüşeceğiz. Şimdiden, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun.

Portfolyo’yu IG’de, 𝕏’te, LinkedIn’de takip etmeyi unutmamaya ne dersiniz? Dileriz bu özeti keyifle okursunuz.

İyi hafta sonları ☁️

🫵 O MESELE
IMF/Dünya Bankası ve BRICS haftasından kalanlar

Geçtiğimiz hafta diplomasi ve ekonomi politik açısından yoğun bir haftaydı. Bir yandan IMF/Dünya Bankası yıllık toplantısı gerçekleştirilirken bir yanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin BRICS üyeleriyle bir araya geldi. Zirvelerin aynı haftaya, aynı günlere denk gelmesi oldukça manidardı. Hatta Türkiye de ABD'de Şimşek ve Karahan'la, BRICS'te Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Hakan Fidan’la sahadaydı. Hafta boyu "kaydedilenler"e eklediğimiz haberlerden bazı notlar:

• “Nakit getirin”: BRICS başlamadan önce organizasyonun internet sitesinde yer alan uyarıya Bloomberg dikkat etti. BRICS zirvesinin internet sitesinde, ziyaretçilere Rusya dışında verilen Mastercard ve Visa kartlarını ülkede ödeme yapmak veya nakit çekmek için kullanamayacakları hatırlatıldı. Rusya, zirve katılımcılarına nakit dolar veya euro getirmelerini önerdi.

• Türkiye neden BRICS’e katılmak istiyor? Selcan Hacaoğlu, görüştüğü yakın kişilere dayandırdığı bilgilerden hareketle amacın, Türkiye’nin küresel etkisini güçlendirmek ve ülkenin geleneksel Batılı müttefiklerinin ötesinde yeni bağlar kurmak olduğunu söylüyor. Habere göre yetkililer, jeopolitik ağırlık merkezinin gelişmiş ekonomilerden uzaklaştığını söylüyor. Putin’le görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ankara ile Moskova arasındaki ikili ilişkilerin güçlenerek geliştiğini” söyledi.

• “Üçlü eksen”: Axios, okurlarına “Küresel ekonomi sloganları listenize yeni bir terim ekleyin: üçlü eksen” dedi. Zira bu, Uluslararası Para Fonu’nun, ülkelerin önümüzdeki yıllarda başarması gerektiğine inandığı şey. Ülkeler şunlara odaklanmalı: Faiz oranlarını düşürmeli, 100 trilyon dolar sınırını bu yıl sonunda aşması beklenen küresel kamu borcunu iyileştirmek için mali politikayı sıkılaştırmalı ve son olarak üretkenliği artıracak, yaşlanan ve küçülen nüfusların yükünü hafifletecek ve iklim değişikliğine uyum sağlayacak reform ve yatırımlar yapmalı. Şimdi tüm bu manzarayı alıp küresel kutuplaşmanın arttığı, tedarik zincirlerinin yakın kıyılara taşındığı ve demokrasilerin sallanmaya başladığı ve başlayan hiçbir savaşın bitmek bilmediği bir zeminde düşünelim. Tadınızı kaçırmak istemeyiz ama, evet, işimiz zor.

• ABD seçimleri: IMF’nin iki numaralı ismi Gita Gopinath, Bloomberg yayınına katıldı ve ABD’de olanların hem ABD için hem de tüm dünya için önemli olduğunu kaydetti. Gopinath 5 Kasım seçimlerinin IMF/Dünya Bankası toplantılarının önemli bir gündemi olduğunu söylerken, IMF seçim sonuçlarının kırılgan piyasalarda “yüksek belirsizlik” yarattığını not düşüyordu.

• Karahan: TCMB Başkanı Fatih Karahan Vaşington'da Türkiye'de Enflasyon Görünümü başlıklı bir sunum yaptı. Dezenflasyon süreci doğru yolda ilerliyor. Temel enflasyon trendi gerilemeye devam ediyor" diyen Karahan, sıkça duyduklarımızı yineledi.

• Şimşek: Şimşek Brookings Enstitüsü'nde konuştu. Borsada açığa satış yasağının BIST 50 için kalkabileceğine dair sinyal bu konuşmada geldi. Aslı Aydıntaşbaş’ın aktardığına göre Şimşek, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin açıklamalarıyla başlayan “yeni süreç” tartışmalarına dair de “inanılmaz bir açılım” dedi.

✍️ PORTFOLYO’DA

► Haftanın sürprizi cuma TSİ akşam saatlerinde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten geldi. IMF/Dünya Bankası toplantıları için ABD’de olan ve Brookings Enstitüsü’nde bir konuşma yapan Bakan Şimşek, BIST 50’de açığa satış yasağını kaldırmayı değerlendirdiklerini söyledi. Açığa satış yasağı, 6 Şubat depremlerinden sonra yürürlüğe girmişti.

► Koç Holding ve Stellantis'in ortak kontrolünde Tofaş, Temmuz 2023'te imzaları atmış ve Stellantis Otomotiv'i devralmak üzere anlaşmıştı. Ancak Rekabet Kurumu, "yetersiz taahhüt" gerekçesiyle işleme izin vermedi. Ek açıklamaların kuruma iletileceğini ve kararın nihai niteliği olmadığını söyleyen TOASO, günü %6'ya yakın kayıpla tamamladı.

► Hafta boyu Boeing cephesi kalabalıktı. Son iddia dün akşam saatlerinde Wall Street Journal’dan geldi. WSJ, Boeing’in 1961’den bu yana NASA’nın en yakın partnerlerinden biri olan uzay birimini elden çıkarmayı değerlendirdiğini yazdı. Henüz netlik yok ama haber değeri yüksek bir olay. Üçüncü çeyrekte 6,2 milyar dolar zarar açıklayan Boeing son darbeyi de %35’lik zam teklifini de kabul etmeyen işçilerinden aldı.

► AmCham Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve P&G Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, Walmart’ın Türkiye’de bir tedarik ofisi açarak mobilya ve dondurulmuş gıda gibi kategorilerde alımlara başlayacağını söyledi.

► Bloomberg, stabilcoin pazar lideri USDT’nin ihraççısı Tether’ın Türkiye’ye bor madenini blokzincirine taşımayı teklif ettiğini iddia etti. Bir hükümet yetkilisi henüz bunun mümkün olmadığını söylerken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilisi Tether ile görüşmelerin erken aşamada olduğunu ifade etti.

► WSJ, yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde ABD savcılarının Tether hakkında soruşturma açtığını öne sürdü. Gerekçe, USDT’nin üçüncü taraflarca uyuşturucu ticareti, terörizm, hack eylemleri gibi yasa dışı faaliyetleri finanse etmek veya bunlardan elde edilen geliri aklamak için kullanılıp kullanılmadığını araştırmak. Tether CEO’su Paolo Ardoino ise haberi yalanladı.

► Geçtiğimiz aylarda Polonya ve Almanya yatırımlarını erteleyen Intel, Ohio’ya 28 milyar dolarlık yatırımla iki çip fabrikası kuracağını duyurdu. Yatırım, uzun vadede ekosistem çapında yeni istihdam yaratmayı hedefliyor ve Ohio’nun bugüne dek aldığı en büyük özel sektör yatırımı olacak.

► Haftanın yıldızı Tesla, perşembe günkü işlemlerde %22’lik kazançla 2013’ten bu yana en iyi günlük performansını gösterdi. Elon Musk’ın şirketi aynı zamanda bu hafta 7 milyonuncu otomobilini de banttan indirerek yeni bir dönüm noktasına ulaştı. Elon Musk, Tesla’nın 2025 otomobil teslimatlarının %20 - %30 büyümesini bekliyor.

► Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıkladığı Enerji Dönüşümü - Yenilenebilir Enerji 2035 yol haritasının ardından 22 Ekim’deki işlemlerde CWENE, SMRTG, ALFAS gibi şirketler tavan oldu ya da tavana çok yaklaştı. Öte yandan Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), Türkiye'nin 120 gigavatlık kurulu güç hedefini "önemli ama eksik bir enerji dönüşümü hedefi" ifadeleriyle değerlendirdi.

HATIRLAMAK İSTERSENİZ

Geçtiğimiz haftanın günlük özetleri

• 25 Ekim Cuma — Tesla tek seansta %22 arttı — Portfolyo

• 24 Ekim Perşembe — BIST 100'de saldırı etkisi — Portfolyo

• 23 Ekim Çarşamba — Bilançoların yön verdiği karışık kapanışlar — Portfolyo

• 22 Ekim Salı — Altında hedefler büyük — Portfolyo

• 21 Ekim Pazartesi — Bankalar bir haftada %5,7 kaybetti — Portfolyo

🤌 İYİYMİŞ

🇬🇧 The Financial Times’ın simülasyonu, “Şansölye Oyunu”, herkesin gönlünü etmeyi başararak Birleşik Krallık bütçesini yönetme gibi zor bir görev veriyor. Vergi artışlarını, indirimlerini, harcama önceliklerini, yatırımları kararlaştırarak herkesin gönlünü hoş tutma simülasyonuna tam şuradan erişilebiliyor.

🗳️ Deloitte’un CFO’larla yürüttüğü araştırma, finans şeflerinin %58’inin, yani yaklaşık her 5 CFO’dan üçünün, ABD seçimlerinin sonucunun “kuruluşlarını aşırı veya çok önemli şekilde” etkileyeceğini düşündüğünü gösteriyor.

🍿 Swipeline Popcorn, Ali Karabey, Numan Numan, Bora Yılmaz ve Umut Yaka; teknoloji, iş dünyası, ekonomi ve girişimcilik dünyasında olan bitenleri her hafta makro perspektiften, kendi deneyimleriyle birleştirerek konuşuyor. Son bölüm tam şurada izlenebiliyor. En yeni bölüm de yakında yayımlanacak.

👶🏻 The Financial Times, dünya çapında doğum oranlarının tahminlerin altında kalmaya devam ettiğini, küresel nüfusta zirvenin beklenenden daha erken gelebileceğini ve modellerin elden geçirilmesi gerektiğini savunuyor.

🕵️‍♂️ UBS’in Küresel Gayrimenkul Balonu Endeksi, 25 büyük şehirdeki konut fiyatlarına ilişkin bir analiz. Konut piyasalarındaki balon riskinin 2024’te daha da azaldığı görülüyor. Miami, bu çalışmadaki şehirler için en yüksek balon riski taşıyor ve onu Tokyo takip ediyor. Türkiye’den herhangi bir şehir bu listeye dahil değil. Araştırmanın tamamı şurada, Visual Capitalist görselleştirmesi ise şurada.

💯 ASTRONOMİK
%55

Accenture tarafından yayımlanan Life Trends 2025 araştırması, insanların %55'inin sağlık ve finans konusundaki hedeflerine ulaşmak için geleneksel yollar yerine hızlı yolları tercih ettiğini gösteriyor. Accenture bu durumu “sabırsızlık ekonomisi” olarak tanımlıyor.

“Başka?” diye soranlar için:

• %29: Çalışanların %29’u, şirket liderlerinin onların çıkarlarını gözettiğine güveniyor.

• %49: Neredeyse her 2 kişiden biri, “değer yaratma” veya “işgücü gelişimi” konulu mesajlardansa “verimliliği artırma” mesajları duyuyor.

• %52: Katılımcıların %52’si sahte haber veya makalelere rastladıklarını söylüyor.

• %39: 5 kişiden ikisi sahte ürün incelemelerine rastlıyor.

Sonuç?

🧭 PUSULA
28 Ekim haftası

Pazartesi Borsa İstanbul’da işlemler yarım gün, piyasa 12:30’da kapanacak.

Salı Borsa İstanbul tatil. ABD’den işgücü piyasasına ilişkin JOLTS verisi gelecek.

Çarşamba ABD ve Eurozone üçüncü çeyrek GSYİH verisi açıklanacak.

Perşembe Avrupa'dan enflasyon verisi gelecek. ABD'de kişisel tüketim harcamaları verisi takip edilecek. Ayrıca Avrupa Merkez Bankası aylık raporunu yayımlayacak.

Cuma Türkiye'de ekim imalat PMI açıklanacak. ABD'de işgücü verileri takip edilecek.

Beğendiniz mi? 👋

Haftalık özete dair görüşlerinizi, günlük Piyasa Özeti bültenlerine dair fikirlerinizi, [email protected]’da okumak isteriz. Bize yazın, bu e-postayı da beğenebileceğini düşündüğünüz herkese iletin.

Ve tekrar, iyi hafta sonları!