Herkese merhaba. Bu hafta merkez bankaları için yoğun bir hafta. Başta ABD olmak üzere Türkiye, Birleşik Krallık, Norveç, Brezilya gibi toplam 15 merkez bankası bu hafta para politikası için toplanacak. Fed'in 50 baz puan indirim yapacağına dair beklentiler arttı. S&P 500 ve Nasdaq geçtiğimiz haftayı sırasıyla %4 ve %6 kazançla tamamladı. OBA Makarna geçici olarak işleme kapatıldı. Trump'a bir kez daha suikast girişiminde bulunuldu. Gündeme geçmeden önce:

• 💳 İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) İstanbul Barometresi'nin Ağustos 2024 sonuçlarına göre katılımcıların %29,4'ü bazı ödemelerini yapamadığını ve borca girdiğini söyledi. Kıt kanaat geçinenlerin oranı %43,8'e yükseldi. Geçinebilen ve kenara para koyabilenlerin oranı %17,7 olarak ölçüldü. Katılımcıların %36'sı kredi kartı borçlarının asgari tutarını ödeyebildiğini söyledi.

• ✈️ Düşük maliyetli hava yolu şirketi Ryanair, Boeing grevinin gelecek yaz teslim almayı bekledikleri uçak sayısını 25'ten 20'ye düşürebileceğini söyledi.

• 🪩 Karma dövüş sanatları organizasyonu UFC 306'ın Las Vegas'taki Sphere'de gerçekleştirdiği gösterinin maliyeti 20 milyon doları buldu

ABD BORSALARI
I. Ekonomistler 25 beklese de piyasa 50'yi fiyatlıyor

Geçtiğimiz haftanın sonuna doğru, ABD'den gelen enflasyon verisinden sonra 18 Eylül'deki Fed toplantısında 25 baz puanlık indirim konusunda piyasa mutabakata varmış gibiydi; ancak beklentiler birkaç günde değişti.

• Ekonomistler ne diyor? Bloomberg araştırmasına katılan ekonomistlere göre Fed'in önümüzdeki hafta ve onu takip eden iki toplantının her birinde 25 baz puan indirime gitmesi bekleniyor. Reuters anketine katılan ekonomistler de aynı fikirde. BMO Capital Markets'tan Scott Anderson, Fed'in faizi indirmesini ve aynı zamanda ilerleyen toplantılarda da bir dizi ek faiz indirimi yapılacağının sinyalini vermesini bekliyor.

• Piyasa ne diyor? FT, perşembe günü yalnızca swap piyasalarındaki yatırımcıların 50 baz puana perşembe günü yalnızca %15'lik bir ihtimal verdiğini hatırlatıyor. Ancak bu özetin yazıldığı saatlerde CME FedWatch Tool, 50 baz puanlık bir indirime %61 ihtimal veriyor.

• Neye göre karar verecek? Fed genellikle çeyrek puanlık hamlelerle hareket etmeyi tercih ediyor, ancak ekonominin çok hızlı yavaşlama belirtileri gösterdiğine dair endişeleri yarım puanlık bir indirimi de beraberinde getirebilir. Eski New York Fed Başkanı Bill Dudley, yüksek faizlerin büyümeyi üzerindeki kısıtlayıcı etkisini vurgulayarak 50 baz puanlık için güçlü ihtimal verenlerden.

• Endeksler: Geçtiğimiz haftanın son işlem gününde dönen beklentiler ABD'nin önde gelen endekslerinin güçlü haftalık kazançlarına da vesile oldu. Geçtiğimiz cuma S&P 500 %0,5, Nasdaq %0,65, Dow ise %0,7 kazandı. Son kazançlarla Nasdaq ve S&P 500 haftalık primlerini sırasıyla %6 ve %4'e çıkardı. Bu sırada ABD doları bir dizi para birimi karşısında değer kaybetti, Japon yenine karşı %1 geriledi.

• Yen meselesi: Ağustosun başında kısa süreli panik dalgasının başlıca sebeplerinden biri olan Japonya merkez bankası faiz artışlarına dair daha önce sinyal vermişti. Fed'in indirimine dair kesinleşen beklentiler, Fed ve Japonya arasındaki farkın azalmasıyla yene değer kazandırdı. Japon yeni Temmuz 2023'ten bu yana en yüksek seviyesine çıktı.

• Endişe: Moody's Analytics'in Ekonomik Araştırma Direktörü Katrina Ell, Fed'in genişleme döngüsü ve özellikle gevşeme hızı konusunda büyük miktarda endişe olduğuna dikkat çekiyor. Ell, Bank of Japan'ın bu hafta gerçekleştireceği toplantıdan sonra yapacağı iletişimin önemli olacağını hatırlatıyor.

BORSA İSTANBUL
II. İndirim, ne zaman?

Bu hafta, 19 Eylül Perşembe günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da faiz kararı için bir araya gelecek. AA Finans'ın anketine katılan 15 ekonomistin beklentilerinin medyan değeri, faizin bu toplantıda da sabit bırakılması yönünde. HSBC'nin geçtiğimiz günlerde yayımladığı raporda, bankanın da 2024'te gevşeme beklemediği, 2025'te ise önden yüklemeli, erken indirimler tahmin ettiği görüldü.

• Endeks: BIST 100 geçtiğimiz haftayı %1,73 tepki alışıyla 9.685 puandan tamamladı. Bugünkü açılış yatay seyrediyor. Hafta sonu OBA Makarna fabrikasında meydana gelen ve 1 kişinin ölümüyle, 30 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan kazanın ardından OBAMS hisseleri geçici olarak işleme kapatıldı.

• Para politikasının itibarı: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) son değerlendirme notunda Türkiye'deki enflasyonun G20 ülkelerine kıyasla hâlâ yüksek olduğuna, enflasyonda azalma eğilimi beklendiğine, yüksek bütçe açığının hâlâ bir risk unsuru olduğuna, enflasyon hedeflerindeki değişimin para politikasının itibarını zedelediğine ilişkin yorumlara yer verildi.

• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), CNBC-e'ye verdiği özel değerlendirmede, sıkı para politikası koşullarının sürdürülmesi gerektiğini söyledi ve Türkiye ekonomisinin gidişatına yönelik risklerin "erken politika gevşemesi" ve "Merkez'in güvenilirliğinde olası bir sarsılma" olarak sıraladı.

• EKONOMİ'den Aysel Yücel'in haberine göre Otomotiv Sanayii Derneği'nin (OSD) Ocak - Ağustos 2024 dönemi verileri, ağustosta toplam otomobil üretiminin yıllık bazda %40,4 düştüğünü gösterdi.

• Bütçe açığı: Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıklamasında, merkezi yönetim bütçesinin Ağustos 2024'te 129 milyar 594 milyon TL açık verdiği belirtildi. Ek olarak, Bakan Şimşek bu akşam CNN Türk'te Ahmet Hakan ve Hande Fırat'ın sorularını yanıtlayacak. Ve ayrıca, 7-8 Mayıs 2025'te TCMB ev sahipliğinde İstanbul'da Gelişmekte Olan Piyasalarda Para Politikalı başlıklı bir konferans düzenleyecek.

KRİPTO
III. Bitcoin ve Ethereum'da Asya etkisi

Geçtiğimiz hafta teknoloji hisselerindeki yükselişten güç alarak 60 bin dolar seviyelerine tutunan ve hafta sonunu o seviyelerde tamamlayan Bitcoin, bu sabah Asya piyasalarındaki işlemlerle 58 bin dolar seviyelerine indi. Bu süreçte Ethereum'daki kayıplar %5'i buldu ve ağustos başından bu yana ikinci değerli kripto para birimine en büyük tek günlük kaybını yaşattı. ADA, SOL, BNB sırasıyla %5, %4 ve %1,1 geriledi.

• Korelasyon: Son dönemde Bitcoin başta olmak üzere kripto para birimlerinin hareketleri daha çok hisse senetleriyle benzerlik göstermeye başladı. Örneğin geçtiğimiz günlerde Bitcoin ve S&P 500 korelasyonu 23 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Altınla korelasyonu negatife düşen ve -0,40'a gerileyen BTC'nin Nasdaq'la uyumu ise 0,39'a çıktı. Bitcoin piyasaların risk iştahını doğrudan yansıtıyor ve Asya piyasalarındaki işlemler göz önüne alındığında Fed - BoJ arasındaki faiz farkıyla yakından ilgileniyor. Bu noktada perşembe günü gelecek faiz indirimi BTC için de belirleyici rol oynuyor.

• SBF: Dolandırıcılık başta olmak üzere çok sayıda suçtan 25 yıl hapse mahkûm edilen, iflas eden FTX'in Kurucusu Sam Bankman-Fried, yeniden yargılanma talebiyle temyiz başvurusunda bulundu. SBF'nin avukatı Alexandra Shapiro, SBF'nin hiçbir zaman masum varsayılmadığını, hâkimin davaya önyargılı yaklaştığını öne sürüyor.

ODAK
IV. Trump'a bir suikast girişimi daha

Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump, golf oynadığı West Palm Beach yakınlarında, ikinci bir silahlı saldırının hedefi oldu. Gizli Servis ajanları, saldırının açık bir suikast girişimi olduğunu söyledi. Trump yara almadı, şüpheli bir süre kaçsa da yakalandı. İlk bilgiler saldırganın Trump'tan 300-400 metre uzaklıkta olduğuna işaret etti. Palm Beach Şerifi Ric Bradshaw, çalıların arasında dürbünli bir tüfek, iki sırt çantası, bir GoPro bulunduğunu söyledi.

• Ryan Wesley Routh: 1966 doğumlu saldırgan Ryan Wesley Routh'un trafik ihlalleri, çalıntı mal bulundurma, silah suçları gibi suçlar içeren kabarık bir sicili olduğunu gösteriyor.

• Trump: Donald Trump, olaydan kısa bir süre sonra gönderdiği bir kampanya e-postasında güvende ve iyi olduğunu, hiçbir şeyin onu yavaşlatamayacağını, asla teslim olmayacağını yazdı.

• Biden: ABD Başkanı Joe Biden yaptığı açıklamada eski başkanın zarar görmemiş olmasının onu rahatlattığını, ülkesinde hiçbir zaman siyasi şiddete, hiçbir şiddete yer olmadığını yazdı. Harris de "Şiddetin Amerika'da yeri yoktur" mesajı paylaştı.

Bizi takip edin 👋

Gün içinde diğer haberlerle, 𝕏'te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz. Görüşmek üzere!