Herkese günaydın. Bugün 15 Kasım. Yılın sonuna adım adım yaklaşıyoruz. ABD'de Jerome Powell'ın konuşmasına kulak verdik. BIST 100 dünü %1,29 yükselişle 9.420 puandan tamamladı. Powell'ın şahin sözleri Bitcoin'de 88 bin dolar seviyelerine çekilmeye yol açtı. Son başlıkta ise petroldeki son durumu Uluslararası Enerji Ajansı'nın görüşleriyle Bloomberg'den aktarıyoruz.

• 5 kişiden ikisi tasarruf yapamıyor: Ipsos'un 31 Ekim'de derlediği araştırma sonuçları dosyası, Türkiye'de 5 kişiden ikisinin "hiç tasarruf yapamıyorum" dediğini gösterdi. Tasarruf yapabilmek için dönemsel olarak ele geçen paraya ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca Aralık 2023 - Ocak 2024 aralığında yapılan saha araştırmalarına göre, harcama kısılan kalemlerin başında %73'le giyim geliyor.

ABD BORSALARI
I. Powell ağırdan alıyor

Dün ABD endekslerinin gündeminde Fed Başkanı Jerome Powell'ın konuşması vardı. Fed Başkanı Powell, Dallas'ta iş dünyasının liderlerine yaptığı bir konuşmada, "Ekonomi, faiz oranlarını düşürmek için acele etmemiz gerektiğine dair hiçbir sinyal göndermiyor" dedi. "Veriler izin veriyorsa biraz daha yavaş gitmek, akıllıca" diyen Powell, ABD büyümesini dünyadaki herhangi bir büyük ekonominin açık ara en iyisi olarak değerlendirdi. Jay Powell, kasırgaların ve grevlerin etkisiyle hayal kırıklığı yaratan sonuçlara rağmen işgücü piyasasının da iyi durumda olduğunu söyledi. Diğer yanda ABD'de işsizlik sigortası başvurularının geçtiğimiz hafta mayıstan bu yana en düşük seviyeye gerilemesi de Powell'ı bir anlamda haklı çıkardı.

• Aralıkta indirim suya düştü: Powell'ın bu şahin cümleleri 18 Aralık'ta gerçekleştirilecek faiz kararı toplantısında indirim beklentisini %80'lerden %60'lara çekti.

• Endeksler, şirketler: Son aylarda toplamda 75 baz puanlık indirime imza atmış Fed'in yöneticisinin son yorumları seçim rüzgârını ve Trump iyimserliğini azalttı. S&P 500 günü %0,6, Nasdaq 100 %0,7 kayıpla tamamladı. Dow %0,5 düştü. Reuters'ın Trump'ın 7.500 dolarlık elektrikli otomobil vergi avantajını kaldıracağına yönelik haberi Tesla ve Rivian'da kayıpları beraberinde getirdi. Warren Buffett'ın Ulta'nın %96,5'inden çıkması ve Domino's Pizza'da yeni pozisyon açması her iki şirketi zıt yönlü hareketlendirdi.

• Ne diyorlar? JPMorgan aralıktaki indirim beklentisinden vazgeçmedi, ancak bugünkü açıklamanın ocakta gevşeme temposunun azaltılmasına kapı açacağını not etti. Rennaissance Macro Research'ten Neil Dutta da Powell'ın konuşmasını şahin bulanlardan olsa da nötr faiz arayışındaki Fed'in aralıktaki kesintiden vazgeçmeyeceğini savundu. Dutta, bu beklenti için kısa vadede aşağı yönlü daha çok risk olduğunu gerekçe gösterdi.

BORSA İSTANBUL
II. 3 Ekim'den sonra ilk SPK bülteni

BIST 100, dünkü seansta %1,29 yükselerek 9.420 puandan kapandı. Faiz indirim döngüsünün başlangıcını fiyatlayan bankacılık ve gayrimenkul yatırım ortaklıkları hisselerindeki yükseliş sürüyor. İş Yatırım, Anadolu Grubu hisselerinin Anadolu Efes ve Migros öncülüğünde güçlü seyrettiğine, Yapı Kredi ve Koç Holding'le başlayan yükselişin Akbank ve Sabancı Holding'le sürdüğüne, THY ve Vestel'in de sektörlerine göre pozitif ayrıştığına dikkat çekiyor. Bugünkü seyirde Fed Başkanı Powell'ın şahin duruşunun etkili olup olmayacağı izlenebilir.

• Sermaye Piyasası Kurulu, 11 Kasım'da yapılan atamalarla 7 Ekim'de görev süreleri dolan yeni üyelerin belirlenmesinin ardından 3 Ekim'den bu yana ilk bültenini yayımladı. SPK'nın son bülteninde 19 şirketin borçlanma aracı ihracı onayladı. Haftalar sonra gelen ilk bültende halka arz veya sermaye artırımı onayı yer almadı.

• Borçlar ve takipler artıyor: Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından yayımlanan son veriler, bireysel kredi veya kredi kartı borcundan dolayı takibe düşmüş kişi sayısının son 1 yılda %43 arttığını, bireysel kredilerde tasfiye olunacak alacakların %139 arttığını gösterdi.

• 2024'ün şimdiye kadar en çok kazandıranları: EKONOMİ'den Zeynep Aktaş, BIST 100'de 2024'ün başından bu yana en çok kazandıran şirketleri paylaştı. Ufuk Yatırım %459 yatırımla ipi göğüslerken onu %372 getiriyle İzmir Fırça, %332'yle Batı Söke izledi. Listenin devamında BANVT, RALYH, INTEK, TUREX ve SNGYO yer alıyor.

KRİPTO
III. Kriptoda Powell ve Gensler rüzgârı

Dün Bitcoin'de, Trump'ın seçim zaferinin tetiklediği hacimli para girişlerinden pek eser yoktu. En değerli kripto para birimi sanki bir gün öncesinde Saudi Aramco'yu da geçerek dünyanın en değerli yedinci varlığı olmamış gibi, Fed Başkanı Jerome Powell'ın şahin konuşması sonrasında, kâr satışlarının da etkisiyle geri çekilmeye devam etti. Bu özetin yazıldığı sabah saatleri itibarıyla gece 00:00'dan bu yana kayıplarını %2,5'e taşıyan Bitcoin 93 bin dolar seviyelerinden 88 bin doların altına geriledi.

• Sırada? Bitcoin kâr satışlarıyla bir miktar gerilese de yükselişin süreceğine dair inanç hâlâ yerli yerinde. QCP Capital, "ABD seçimlerinden bu yana Bitcoin'in etkileyici yükselişi göz önüne alındığında, görüşümüz 100 bin - 120 bin dolar aralığının çok da uzakta olmayabileceği yönünde" diyor.

• Gary Gensler'a veda mı? Donald Trump'ın -yasal olarak yapamasa da- göreve geldiği ilk gün kovmayı vaat ettiği ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Başkanı Gary Gensler, piyasa yorumlarına göre dün "veda" niteliği taşıyan bir konuşma yaptı. "Sermaye piyasalarımızın dünyanın en iyisi olmaya devam etmesini sağlamak benim için büyük bir onurdu" diyen Gensler'ın sanki görevi sona ermişçesine kurduğu bu cümleler, SEC'den başı en çok yanan Ripple'a yaradı. Son 24 saatte %17 yükselen XRP, bu sabah Asya saatlerinde 82 cent üzerinde işlem görerek haftalık kazancını %50'ye çıkardı.

ODAK
IV. Uluslararası Enerji Ajansı, petrolde arz fazlası bekliyor

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), aylık petrol görünümü raporunda küresel petrol piyasalarının önümüzdeki yıl günde 1 milyon varilden fazla arz fazlasıyla karşı karşıya kalacağını ve bunun da Orta Doğu başta olmak üzere küresel risk ve çalkantılara karşı fiyatları destekleyeceğini öngördü.

• Çin daralıyor: IEA, raporda son 20 yıldır küresel piyasaların lokomotifi olan Çin'de petrol tüketiminin eylüle kadar üst üste altı ay daraldığını ve bu yıl 2023'te görülen oranın sadece %10'u kadar büyüyeceğini söyledi. Ajansa göre Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve müttefikleri (OPEC+), önümüzdeki ayın toplantısında yavaşlatılan üretimi canlandırma planlarına devam etmeye karar verirse küresel arz fazlası daha da büyüyecek. Ajansın Petrol Endüstrisi ve Piyasaları Başkanı Toril Bosoni'ye göre Çin'in petrol talebinin azalmasının sebebi yalnızca inşaat sektörü değil, Çin'in elektrikli araçlara, yüksek hızlı trenlere ve kamyon taşımacılığında gaza geçişi.

• 2023, 2024: Raporda, küresel petrol tüketiminin bu yıl 2023'te görülen oranın yarısından daha az bir oranla, 920 bin varil artarak günde ortalama 102,8 milyona ulaşacağı öngörüldü. IEA'nın petrol piyasasına ilişkin notlarına göre her iki yıl içinde günde 1 milyon varilin altındaki büyüme hızı, zayıf küresel ekonomik koşulları yansıtıyor. Ek olarak temiz enerji teknolojilerinin hızla yaygınlaşması da ulaşım ve enerji üretiminde petrolün yerini giderek daha fazla alıyor.

• OPEC+ vazgeçse bile: Elbette dünyada petrol üreten ve ihraç eden ülkeler yalnızca OPEC+ içinde değil. Ajans, talep artışı dururken ABD, Brezilya, Kanada ve Guyana gibi üreticilerin arzının da bu yıl ve önümüzdeki yıl günde 1,5 milyon varil artacağını öngörüyor. Bu da OPEC+ üretimi artırma planlarından vazgeçse dahi küresel arzın günde 1 milyon varili aşacağına işaret ediyor.

• OPEC+ ne diyor? 2022'den bu yana üretimi yavaşlatan OPEC+, piyasa tahminlerinin iki katına denk gelen günde 1,8 milyon varillik büyüme öngörüsüyle üretimi yeniden başlatmaya çalışıyor, ancak şimdiye kadar iki kez erteledi. OPEC+ ocakta 180 bin varillik mütevazı bir artış planlıyor ve bu konuyu görüşmek için 1 Aralık'ta toplanacak.

👋

Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.