- Portfolyo.co Piyasa Özeti
- Posts
- Seçim hazırlığı, enflasyon etkisi
Seçim hazırlığı, enflasyon etkisi
Günaydın. Bugün 5 Kasım Salı. Türkiye'de son ümitsiz enflasyon raporunun yansımalarını, ABD piyasalarında ve kriptoda seçim hazırlığını konuşuyoruz. Dördüncü başlıkta TÜSİAD'dan gelen kayyım tepkisini konu ediyoruz.
Herkese günaydın. Bugün 5 Kasım Salı. Türkiye'de son ümitsiz enflasyon raporunun yansımalarını, ABD piyasalarında ve kriptoda seçim hazırlığını konuşuyoruz. Dördüncü başlıkta TÜSİAD'dan gelen kayyım tepkisini konu ediyoruz. Gündeme geçmeden önce:
🛢️ Brent ham petrol vadeli işlemleri dünkü işlemlerde %2,7 arttı. Sebep, büyük ölçüde OPEC'in planlanan arz artışını büyük bir özgüvenle ertelemesi ve Wall Street Journal'ın İran'ın İsrail'e "büyük ve karmaşık bir saldırı hazırlığında" olduğuna dair haberi.
❄️ ABD borsalarında kış saati uygulaması başladı. İşlemler artık TSİ 17:30'da başlıyor, 00:00'da tamamlanıyor.
🗳️ Seçim takip edecekler için: ABD seçimlerine dair belirgin veri akışının salıyı çarşambaya bağlayan gece, 03:00 itibarıyla başlaması ve çarşamba sabahı 06:00 - 08:00 daha da yoğunlaşması bekleniyor.
🥀 Bir de müzik, Peyk - Köleler ve Kilitler I Babylon Studio Session.
ABD BORSALARI
I. Piyasalarda seçim hazırlığı
ABD endekslerinde dün seçim hazırlığı vardı. Endeksler geri çekildi. S&P 500 ve Nasdaq Bileşik %0,3, Dow Jones %0,6 geriledi. Dolar, muhtelif para birimlerine karşı zayıfladı. WSJ Dolar Endeksi yaklaşık %0,4 geriledi.
Ne diyorlar? Cerity Partners'ın hisse senedi stratejisinden sorumlu stratejisti Jim Lebenthal, "Piyasalar şu anda zaman öldürüyor. Kimin seçileceğini bilmiyorlar. Hepimiz oturup bu filmi izleyeceğiz" dedi. New York Life Invesments'tan Lauren Goodwin, "Ne ben ne de başka biri ne olacağı konusunda gerçek bir üstünlüğe sahip değil. Bu da piyasanın hareketlerini bir nevi ikili hâle getiriyor" ifadelerini kullandı.
Yatırım şirketleri nasıl hazırlanıyor? Bloomberg, dünyanın dört bir yanından yatırım şirketlerinin seçim gecesine nasıl hazırlandığını, şirketlere sordu. JPMorgan Avrupa ve Asya'daki personel sayısını bu geceye özel olarak artırmayı planlıyor. Goldman Sachs ekipleri geç saatlere kadar sahada veya evlerinde tetikte. Mischler Financial Group'tan yönetici direktör Glen Capelo, "İhtiyaç olduğu kadar kalacağız, gece 2 ise, 2'dir" dedi. Pek çok şirket Hong Kong ve Singapur'daki ekiplerini yardım için hazırda bekletiyor. Blue Edge Advisors'tan Calvin Yeoh, seçim gecesini "mayın tarlasında gözleri bağlı bir güreşe" benzetiyor.
Hangi durumda ne olur? Bazı tüccarlara göre başkanın kim olduğundan çok, Kongre'deki dağılım önemli. Trump'ın Cumhuriyetçi çoğunlukla kazandığı bir durumda daha yüksek enflasyon ve tahvil piyasalarında sert düşüş muhtemel bir senaryo. Stratejistler yasama organının, Kongre'nin bölünmesini, büyük politika değişiklikleri potansiyelini sınırladığı için daha iyi bir olasılık görüyor. Portfolyo'nun Instagram ve LinkedIn hesaplarında yayımladığımız şu gönderi farklı senaryolara kısa bir bakış sunuyor.
Kısa kısa: Cuma günü kapanışta Dow Jones'ta Intel'in yerini alan Nvidia, pazartesi yine kısa bir süreliğine en değerli şirket ünvanını Apple'dan çaldı. Nükleer enerji hisseleri, Amazon'un Talen Energy nükleer reaktöründen daha fazla enerji alma planının Federal Enerji Düzenleme Komisyonu'nun reddi sonrası düştü. Yapay zeka odaklı yazılım şirketi Palantir'in hisseleri, güçlü bir görünüm sonrası mesai sonrasında %13 arttı. Boeing işçilerle anlaştı, grev sona eriyor.
BORSA İSTANBUL
II. Borsa İstanbul'da enflasyon etkisi
Dünya ABD seçimlerini konuşurken, Türkiye'nin kayyım gündeminden yer bile açamadığı enflasyon problemi sürüyor. Ekimde aylık enflasyon %2,88, yıllık ise %48,58 olarak ölçüldü. Bakan Mehmet Şimşek "kira ve eğitim grubunda yıllık artışlar enflasyondaki düşüşü sınırlandırıyor" ifadeleriyle veriden pek de memnun olmadığını sezdirdi. Ancak veriden memnun olmayan yalnızca Şimşek ve ekonomi Twitter'ı değildi.
BIST 100: Geçtiğimiz dört ay boyunca kaybettiren Borsa İstanbul, 4 Kasım Pazartesi gününü hem enflasyon hem BofA'nın ABD seçimi hazırlıkları hem de takip edilmesi giderek güçleşen iç siyaset gündemi sebebiyle sert düşüşlerle tamamladı. Katalizör olması umulan S&P not artışının esamesi okunmadı. BIST 100'de kayıplar %2'yi aştı, bankacılık endeksinde düşüş %5'e yaklaştı. Haftaya 8.862 puandan başlayan BIST 100, günü %2,49 kayıpla 8.663 puanla tamamladı. Bu sırada, yabancı yatırımcının Borsa İstanbul'dan kaçışı dördüncü haftada da devam etti. Gelişmekte olan piyasalara has bir seçim etkisi gibi düşünmek mümkün olsa da Türkiye'den çıkışın başka sebepleri olduğuna dair sinyaller küresel finans kuruluşlarından geldi.
Dünya ne dedi? CNBC-e yayınına katılan BofA Merill Lynch Türkiye ekonomisti Zümrüt İmamoğlu, BofA'nın aralıkta faiz indirimi beklentisini değiştirmediğini söyledi. "Sanki enflasyon düşmüyormuş gibi duruyor" diyen BofA, Ocak 2025 için aylık enflasyonu %4 seviyelerinde beklediğini paylaştı. Morgan Stanley ekonomisti Hande Küçük, enflasyonun ikinci ayda da beklenti üstü geldiğine dikkat çekerek aralıkta faiz indirimi ihtimalinin azaldığını öngördü. Capital Economics'ten Nicholas Farr, yıl sonu enflasyon beklentilerini %45 olarak, %38'lik hedefin çok yukarısında bir seviyede açıkladı. Citi'nin değerlendirmesinde ise TCMB'nin enflasyonu düşürmede "mali politika desteğini yeterli ölçüde alamadığı" notu yer aldı.
İş Bankası: Yatırım Twitter'ında İş Bankası yerden yere vuruldu. 2024'ün ilk 9 ayında kârı %33 azalan İş Bankası'nın faiz gelirleri %159 artarken faiz giderleri %271 arttı.
KRİPTO
III. BTC Trump'la 90 bin, Harris'le 50 bin
Sınav yaklaştıkça denemelere, derslere bakmamayı tercih eden öğrenci gibi biz de belirsizlik geçene kadar fiyat tahminlerinden ve portföylerden uzak durmayı önersek de Bernstein'ın notunu paylaşmadan geçmek istemedik. Bernstein analistleri, ABD seçimlerinin galibinden bağımsız olarak Bitcoin'in 2025'te artmaya devam edeceğini söyledi, ancak ilk başta biraz şok olasılığını da yazmadan geçmedi.
90 bin, 50 bin: Pazartesi günü yayımlanan raporda, Trump'ın galibiyeti hâlinde Bitcoin fiyatının önümüzdeki birkaç hafta içinde 80 bin ila 90 bin dolar aralığında yeni bir ATH kaydedebileceği belirtildi. Harris'in zaferi durumunda ise BTC'den kısa vadede 50 bin dolara çekilmeler bekleniyor.
Fairshake: Kripto odaklı bir super PAC (siyasi eylem komitesi) olan ve başta Coinbase olmak üzere pek çok endüstri oyuncusu tarafından desteklenen Fairshake, 2024 seçimlerindeki kampanyalara 300 milyon dolardan fazla bağışla destek oldu. Fairshake şimdiden bu dönemi kapatıp 2026'daki ara seçimleri konuşmaya başladı. Coinbase, a16z ve diğer kripto oyuncuları Fairshake'e 2026 için 78 milyon dolardan fazla yatırdı.
Kısa kısa: Michigan eyaletinin emeklilik fonunun 10 milyon doların üzerinde Ethereum ETF varlığı olduğu görüldü. Birleşik Krallık'tan bir emeklilik fonu da ilk kez kriptoda pozisyon açtı, üstelik ETF'ler yerine doğrudan varlığa yatırım yaparak. Mt.Gox iki cüzdana 2,2 milyar dolar gönderdi.
Piyasa: Bitcoin, bu özetin yazıldığı dün gece saatlerinde Mt.Gox transferinin de etkisiyle 67.705 dolar seviyelerinde seyrediyordu. Sabah ise 68.700 seviyelerindeydi. Ethereum 2.380 dolara kadar gerilemişken sabaha karşı 2.430 dolara ulaşmıştı. Polymarket'ta kısa süreliğine başabaş kalan Harris-Trump ikilisinden Trump, %60'ı aşan payıyla galibiyet şansını (o yöndeki bahisleri) artırdı. Polymarket CEO'su Shayne Coplan, Polymarket'ın App Store'un en çok indirilen uygulamaları arasında yer aldığını paylaştı.
ODAK
IV. TÜSİAD'dan kayyım atamasına tepki
4 Kasım haftası Batman, Mardin ve Halfeti'ye kayyım ataması haberleriyle başladı. Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in tutuklanmasına dair eylem planı konusunu tartışan muhalefetin programı yine değişti.
CHP lideri Özgür Özel, görevden alınan Ahmet Türk ile Mardin'de bir araya geldi ve kürsüde "Kayyum siyasetinden vazgeçin" dedi. İBB ve Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Ekrem İmamoğlu "iktidar kontrolü kaybetti, tutarsız ve ciddiyetsiz savrulmalar yaşıyor" ifadeleriyle tepki gösterdi. ABB Başkanı Mansur Yavaş'ın mesajında hukuk vurgusu vardı ancak söz konusu adaylar yerlerine "kayyum atanacağını bile bile" aday yapılırken YSK'nın bu adaylıklara neden izin verildiğinin sorgulanması gerektiğine dair yorumu konuşuldu. Tüm bunlar olurken arbede, abluka, yasak, zor kullanma gibi ifadeler Esenyurt'la aynı cümle içinde yer aldı.
Sürpriz tepki ise TÜSİAD'dan geldi. "Önümüzdeki önemli toplumsal ve ekonomik sorunları aşabilmek için özgürlükleri daraltan düzenleme ve uygulamalardan kaçınmalıyız" mesajıyla başlayan TÜSİAD açıklamasında "Yerel yönetimlere kayyım tayini uygulaması, sonuç olarak o kentte ve ilçelerde yaşayan yurttaşları seçilmiş bir yerel yönetimden mahrum etmek sonucunu doğurmaktadır" denildi. TÜSİAD, mesajın genelinde, güçlü hukukun güçlü ekonominin temeli olduğuna vurgu yaptı.
TÜSİAD benzer bir çıkışı 2022'de yapmış, enflasyonu önlemek ve düşürmek gerektiğine dikkat çekerek "Ekonomik sorunlar sık sık değiştirilen düzenlemelerle düzeltilemez" demişti.
Önümüzdeki önemli toplumsal ve ekonomik sorunları aşabilmek için özgürlükleri daraltan düzenleme ve uygulamalardan kaçınmalıyız.
Ülkemizin dünyada siyaset ve ekonomi alanındaki etkisini, demokrasisinin ve hukuk devletinin sağlamlığı belirleyecektir.
Kanunlar tüm vatandaşları ve… x.com/i/web/status/1…
— TÜSİAD (@TUSIAD)
3:55 PM • Nov 4, 2024
Etki ajanlığı tartışması konusunda da görüş bildiren TÜSİAD, TCK değişikliğinin belirsizliklerinin, çelişkili ve tartışmaya açık uygulamalara neden olabilecek ve hak/özgürlüklere orantısız sınır getirebileceğine dair değerlendirmelerini paylaştı.
Nedir etki ajanlığı? AK Parti'nin sunduğu "etki ajanlığı" düzenlemesi TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi ve yakında TBMM Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor. BBC şöyle aktarıyor: "Teklifin 16. maddesine göre TCK'da yapılan değişiklikl casuslukla ilgili yeni bir suç isdah edilecek. Maddede, "Devlet güvenliği veya iç ve dış siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası verilir" ifadelerine yer veriliyor. Basın meslek kuruluşları, 22 Ekim'de yayımladıkları açıklamada teklifi "basın özgürlüğü için ciddi bir tehdit" olarak değerlendirmişti.
👋
Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmeleriyle portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de olacağız.