Herkese iyi hafta sonları. Trump’ın görevdeki ilk haftası geride kaldı. Başkan kripto sözlerini yerine getirmeye başladı, korkulduğu gibi bir tarife planı devreye almadı; ama daha önce söz verdiği ve ilk döneminde yaptığı şeyler için hızla harekete geçti.

• 🔔 Kapanış zili: ABD endeksleri haftanın son gününü kayıplarla tamamlasa da haftayı kazançlı bitirmeyi başardı. Kripto para piyasaları, Trump’ın verdiği sözleri tutmak için attığı ilk adımların ardından cuma günü yükseldi, piyasaların kapanmasıyla ise hafif geri çekildi. BIST 100 satışlı bir seans geçirdi; iki gündür alan BofA üçüncü günde de almayı sürdürdü, ancak bu endeksin oldukça sınırlı kaybını engelleyemedi.

Bu hafta sonu bülteninin meselesi, Trump’ın duyurduğu, ABD’ye dört yılda 500 milyar dolarlık yatırım öngören Stargate ortak girişimi.

Portfolyo’yu IG’de, 𝕏’te, LinkedIn’de takip etmeyi unutmamaya ne dersiniz? Dileriz bu özeti keyifle okursunuz.

İyi hafta sonları ✨

🫵 O MESELE
Stargate şüpheleri haklı mı?

Donald Trump ilk haftasında yaptığı tüm konuşmalarda ABD’yi bir üretim üssü, yapay zeka ve kripto merkezi yapma niyetini açıkça vurguladı. “Ne pahasına olursa olsun” özgüveniyle uluslararası topluma “burada üreteceksiniz, yoksa vergi ödersiniz” mesajları veren Trump’ın ilk hafta attığı gösterişli adımlardan biri de Stargate’ti. Stargate Wall Street’e yaradı, nükleer hisselerini, yapay zeka şirketlerini yükseltti ve endekslere yeni rekorlar getirdi. Ancak ortak girişim, Elon Musk’ın ektiği şüphe tohumlarıyla sorgulanmaya da başladı.

Ne oldu? Donald Trump, yanına SoftBank CEO’su Masayoshi Son, OpenAI CEO’su Sam Altman ve Oracle Kurucusu Larry Ellison’ı aldı; bu üç şirketin, ama daha çok OpenAI ve SoftBank’in liderliğinde, ilk yıl 100 milyar dolar, önümüzdeki dört yılda ise 500 milyar dolar yapay zeka altyapısı yatırımı öngören Stargate’i açıkladı. Projenin ortakları arasında Arm, Nvidia, Microsoft da var. Tabii Trump’ın Körfez’deki dostları da. Hatta cebi derin diğer altyapı ve alternatif varlık yatırımcılarının, örneğin Blackstone’un da bu projenin parçası olmak isteyebileceği söyleniyor.

Sonra ne oldu? Sam Altman’ın kanlısı Elon Musk, OpenAI’ın bu haberi duyurduğu gönderisinin altına “Aslında o kadar paraları yok” yazmaktan geri durmadı. Sam Altman Musk’ı yalanladı, onu Teksas’taki tesis inşaatına davet etti. “Bazen ülke için iyi olanlar, şirketin için iyi olmayabilir…” diye de yazmayı ihmal etmedi. Hatta konu Davos’ta Microsoft CEO’su Satya Nadella’ya da soruldu, Nadella 80 milyar dolar gibi bir rakam telaffuz ederek “sağlam” olduğunu söyledi. Tabii Nadella’nın kastettiği, Microsoft’un bu yıl altyapı yatırımlarına harcayacağı sermayeydi. Elon Musk, “Satya’nın kesinlikle parası var” diye yanıtladı.

Şüphenin haklılık payı var mı? Bizim tahayyülümüz yetmedi, ölçek için ChatGPT’ye danıştık. Biri size her saniye 1 dolar verse, 500 milyar dolara ulaşmak yaklaşık 15.850 yıl sürüyor. 500 milyar dolar, dünyanın en değerli ikinci şirketi Apple’ın piyasa değerinin altıda-yedide birine karşılık geliyor. 500 milyar dolar, Norveç ve Avusturya gibi ülkelerin ekonomik büyüklüklerine de eşit. Üstelik 500 milyar taahhüdü için dört yıllık bir süre biçiliyor.

Ancak: MarketWatch'tan Theresa Poletti, “Politikacılar daha büyük yatırımlar ve daha fazla istihdam vaat ettiği için büyük rakamları övmeyi sever, ancak projeler her zaman planlandığı gibi gerçekleşmez” diyor. Foxconn’un Trump döneminde 10 milyar dolarlık fabrika yatırımı sözüne atıfta bulunan Poletti, Foxconn’un yalnızca 672 milyon dolar yatırım yapmayı seçtiğini ve vaat edilen 13 bin istihdamın çok altında, 1.454 istihdama düşürdüğünü hatırlatıyor. Poletti, “yüz binlerce istihdam” vaat eden projenin ortaklarından Oracle’ın otonomluğun düşen işçilik maliyetlerini sık sık övdüğüne de dikkat çekiyor. Poletti, “projeksiyonlar veri merkezlerinin inşasına dairse, tesisler tamamlandığında bu işler çoğunlukla ortadan kalkacak” diyor. Bu istihdam meselesi Vox'un da gündeminde. Vox, projeye finansman sağlayan yatırımcıların günün sonunda OpenAI'ın geliştireceği, yüksek kabiliyetli, tam otomasyonun kapısı aralayacak yapay zekayı geliştirme beklentisi içinde olacağını, bunun da yüz binlerce istihdam vaadiyle çeliştiğini söylüyor.

Trump ne dedi? Bu didişmeyle bir bakıma Stargate’i baltalayan Elon Musk’ın yorumları, başkan Trump’a da soruldu. Trump ise “Elon ile konuştum, aslında hepsiyle konuştum. Anlaşmadaki insanlar çok, çok zeki insanlar. Elon sadece aralarındaki birinden nefret ediyor” dedi. Doğrusu Trump’ın da paranın nereden bulunacağına dair pek bilgisi yok gibiydi. Trump, “Hükümet hiçbir şey koymuyor, onlar para koyuyor. Çok zengin insanlar, umarım yaparlar” ifadelerini kullandı. Beyaz Saray basın sözcüsü Karoline Leavitt de konuya dair sorulara “Amerikan halkı başkan Trump ve CEO’ların sözlerini ciddiye almalı” diye yanıt verdi.

Kaotik: Elon Musk’ın “sahte” olmakla itham ettiği Stargate tartışmasına Anthropic CEO’su Dario Amodei de dâhil oldu. Davos’da Bloomberg’le yaptığı bir röportajda projenin “anlaşılması zor” olduğunu söyleyen Amodei, “Aslında ne kadar para harcandığı ve bunun ne kadarının taahhüt edildiği net değil” dedi. Amodei, hükümetin projeye ne kadar dâhil olacağının da belirsiz olduğunu ekledi ve “biraz kaotik” yanıtını verdi.

Artan şüpheler: FT’de yer alan bir özel haberde, bazı kaynakların, “Yapıyı çözemediler, finansmanı çözemediler, taahhüt ettikleri paraları yok” dedikleri de aktarıldı. Kaynaklardan biri, Beyaz Saray’da duyurulması fikrinin bile uzun süredir gündemde olmadığını, bu atılımı yapma konusunda niyet olduğunu ancak ayrıntıların henüz açıklanmadığını, insanların Trump’ın göreve geldiği ilk haftada gösterişli şeyler duymak/yapmak istediğini söyledi.

✍️ PORTFOLYO’DA

► Bilanço sezonun sevindirici haberlerinden biri Netflix’ten geldi. Netflix, son çeyrekte abone sayısını 19 milyon artırdı ve 300 milyon ücretli aboneye ulaştı. Kâr, gelir ve abone kazanımı verilerinde beklentileri aşan Netflix, bilanço sonrası işlemlerde %15 değer kazandı.

► Netflix’in keyfi yerinde olsa da aynı koşullar Apple için geçerli olmadı. Apple, Çin merkezli rakiplerin hızlı üretimine yenildi ve Çin’deki iPhone satışları, bağımsız araştırmalara göre %18 düştü. Tabii bu aşağı yönlü not güncellemelerini beraberinde getirdi ve Apple, hafta ortasında, aralık ayındaki zirvesinin %14 altında işlem görüyordu.

► Amazon, Kanada / Quebec’teki 7 tesisini kapatacağını, 2020 öncesi operasyon modeli olan üçüncü taraf hizmetlere geri döneceğini duyurdu. Bu 1.700 kişinin işten çıkarılmasıyla sonuçlanacak. Sendika Teamsters, Kanada’da da örgütlenmeye başlamıştı ve haber, Amazon’un bölgedeki sendikalaşma çabalarını savuşturma girişimi olarak yorumlandı.

► İşten çıkarma açıklayan şirketler Amazon’la sınırlı değildi. Warner Bros. Discovery çatısı altındaki haber ağı CNN de yaklaşık 200 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. CNN’in hâlihazırda açık pozisyonlarla 100 kişinin yerini doldurma planı var. Bu açık pozisyonlar, şirketin WBD’den aldığı 70 milyon dolarlık yatırımla dijitalleşme çabalarına hizmet edecek.

► OKX, Avrupa Birliği’nde blok çapında uygulanmaya başlanan MiCA düzenlemesi kapsamında bölgede faaliyet için ön onay alan ilk küresel kripto para borsası oldu. Lisans süreci tamamlandığında, OKX, Malta’da konumlandırdığı Avrupa merkezi üzerinden Avrupa Ekonomik Alanı’nda yer alan 400 milyon kullanıcıya hizmet verebilecek.

► Donald Trump’ın Oval Ofis’teki ilk mesaisi sınır güvenliği, göç, iklim, af, Dünya Sağlık Örgütü, DEI, TikTok ve dış yardımlara odaklandı. Korkulduğu gibi, ilk günden sert gümrük tarifeleri duyurulmadı.

► TikTok, yarısı ABD merkezli şirketlerde kalacak şekilde bir anlaşma için 75 günlük bir ek süre kazandı. TikTok US, Donald Trump’a teşekkür etti. TikTok draması nasıl başladı, nasıl bir ara çözüm bulundu, şuradaki zaman tünelinde. Şimdiye kadar TikTok’a alıcı gözüyle bakanların sıralı tam listesi de şurada.

► Eczacıbaşı Topluluğu’nun yeni CEO’su Burak Sevilengül oldu. 10 yıllık Turkcell deneyimiyle tanınan Sevilengül, bir süredir kendi şirketiyle danışmanlık hizmetleri sunuyordu. Eczacıbaşı’nın eski CEO’su Atalay Gümrah’ın İGA Holding’e CEO olarak atandığı da ocak ayının başında duyurulmuştu.

HATIRLAMAK İSTERSENİZ

Geçtiğimiz haftanın günlük özetleri

• 24 Ocak Cuma — 🔋 Daha çok enerjiye ihtiyaç var — Portfolyo

• 23 Ocak Perşembe — BIST 100'ün odağı faiz kararı — Portfolyo

• 22 Ocak Çarşamba — İhracatçı %20 faiz istiyor — Portfolyo

• 21 Ocak Salı — Trump'ın ilk icraatleri — Portfolyo

• 20 Ocak Pazartesi — Hareketli hafta sonu, büyük gün — Portfolyo

🤌 İYİYMİŞ

✅ Adına türküler yakılan Silifke Yoğurdu, Avrupa Birliği'nden coğrafi işaret tescili aldı. Silifke Yoğurdu, Türkiye'nin tescillenen 30. ürünü oldu. Antep baklavasıyla açılan, Taşköprü sarımsağının da yer aldığı, Ezine peynirinden Söke pamuğuna, Antakya künefesinden Ayaş domatesine uzanan 30 ürünün tam listesi şurada. 

💰 Oxfam’ın Takers not Makers raporuna göre 2024’te milyarderlerin sahip olduğu servet 2 trilyon dolar arttı. Başka bir deyişle milyarderler, her gün varlıklarına 5,7 milyar dolar daha ekledi. Ayrıca dünyanın nur topu gibi 204 yeni milyarderi oldu; ki bu da neredeyse her hafta 4 kişi demek. Oxfam, 10 yıl içinde en az beş kişinin trilyoner olacağını düşünüyor. Dileriz bu beş kişiden biri bu bülteni okuyan siz olursunuz.

🤌 TCMB, 2025'in ilk toplantısında politika faizini beklentilere uygun şekilde 250 baz puan daha indirdi ve %45'e çekti. TCMB 8 toplantılık takvim kapsamında şubatta buluşmayacak. Karar metnine dair yorumlar, martta da (enflasyon ne gelirse gelsin) faiz indirimi beklendiğini gösteriyor. Belki de DEİK, bu koşullarda iyimser olur…

🤔 TCMB’den söz etmişken Ümit Akçay’ın Duvar’daki Trump dönemine Şimşek programıyla girmek Türkiye için ne getirecek? başlıklı yazısını da şuraya iliştirelim. Akçay, ikinci Trump döneminde Türkiye’nin seçeneklerinin sınırlı olduğunu, iki seçenekten birinin Şimşek programının yeni bir dış şokla sonlanması olduğunu söylüyor. Manzara sanki şunu gösteriyor: Türkiye ne yapıp edip, Trump yönetimiyle anlaşmazlık yaşamamalı.

🧥 Semafor’dan Liz Hoffman’ın Davos PARKALARINI konu ettiği habere bayıldık. Moda eleştirmeni Derek Guy’ın yorumlarıyla, son beş yılda liderleri Davos ayazından koruyan, lüks erkek modasının gittiği yeri tarihe not düşen parka ve montların 2009’dan bu yana değişimi için şuraya bakınız.

🛩️ Flightradar verilerine göre Davos’a en yakın büyük havalimanı olan Zürih’e pazartesi günü 54 özel jet iniş yaptı. Bu, bir önceki haftanın ortalamasına göre %170 artış anlamına geliyor.

💯 ASTRONOMİK
%76

PwC’nin her yıl Davos’ta paylaşılan CEO Araştırması’nın sonuçlarına göre küresel CEO’ların %76’sı, son beş yılda şirketlerinin iş modeline büyük veya çok büyük etkisi olan en az bir aksiyon aldıklarını söylüyor.

• Enflasyon: Rapor, küresel liderlerin önümüzdeki 12 ay içinde küresel ekonomik büyüme konusunda daha iyimser olduğunu, ancak oynaklık ve enflasyonla ilgili endişelerinin sürdüğünü gösterdi. Araştırmaya göre CEO’ların %60’ı, önümüzdeki 12 ayda küresel büyüme konusunda iyimser hissettiğini söyledi. Öte yandan Türkiye'deki CEO'lar için hâlâ en önemli risk, %56'lık oranla enflasyon.

• Teknoloji: Araştırmada CEO’lara son beş yılda ve önümüzdeki üç yılda şirketlerin değer yaratma ve sunma şeklini “büyük ölçüde” veya “çok büyük ölçüde” değiştireceğini düşündükleri başlıklar da soruluyor. Türkiye’deki CEO’ların %52’si, küresel CEO’ların %56’sı teknolojik değişimleri ilk sırada sayıyor.

• Yapay zeka: Türkiye’de “üretken yapay zeka şirketim genelinde benimsendi” diyen CEO’ların oranı %31, bu görüşe katılmayanların oranı %48. Türkiye’deki CEO’lar içinde üretken yapay zekayla teknoloji stratejisini değiştirenlerin oranı %37 olarak ölçülüyor. CEO’ların çoğunluğu (%65), üretken yapay zekanın sektördeki rekabet yoğunluğunu artıracağı konusunda mutabık gibi görünüyor.

🧭 PUSULA
27 Ocak haftası | Veri takvimi

Pazartesi Türkiye’de kapasite kullanım oranı, ABD’de aralık yeni konut satışları açıklanacak. AT&T bilançosu da açılış öncesinde paylaşılacak.

Salı Conference Board Tüketici Güveni ABD’den gelecek. Bilançolarda SAP, Boeing, Chubb, General Motors ve Lockheed Martin öne çıkıyor.

Çarşamba Fed’den faiz kararı gelecek. Microsoft, Meta, ASML, ServiceNow, Tesla, T-Mobile bilançoları takip edilecek.

Perşembe TCMB PPK toplantı özetini yayımlayacak. Avrupa Merkez Bankası faiz kararı da açıklanacak. Ayrıca ABD’de dördüncü çeyrek GSYİH verisi açıklanacak. Apple, Visa, Mastercard, Shell, Caterpillar, Blackstone, Sanofi, Comcast ve UPS bilançoları öne çıkıyor.

Cuma Fed’in favori enflasyon göstergesi kişisel tüketim harcamaları açıklanacak. ExxonMobil, AbbVie, Novartis ve Chevron bilançoları izlenebilir.

Beğendiniz mi? 👋

Haftalık özete dair görüşlerinizi, günlük Piyasa Özeti bültenlerine dair fikirlerinizi, [email protected]’da okumak isteriz. Bize yazın, bu e-postayı da beğenebileceğini düşündüğünüz herkese iletin.

Ve tekrar, iyi hafta sonları!