Herkese merhaba. DeepSeek rüzgârının ABD borsalarını ve kripto piyasalarını talan ettiği bir günün sabahında Türkiye'de başka rüzgârlar esiyor.

• Tutuklamalar, soruşturmalar: Gezi Parkı olaylarının planlayıcıları arasında yer aldığı iddiasıyla gözaltına alınan menajer Ayşe Barım, "hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme" suçlamasıyla tutuklandı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun dün yaptığı basın toplantısının ardından İmamoğlu'na ve çeşitli basın kuruluşlarına soruşturma açıldı. Ayşe Barım tutuklamasının ardından Ekrem İmamoğlu'nun yaptığı “Kurtuluş yok tek başına; ya hep beraber ya hiçbirimiz.” paylaşımı 3,2 milyondan fazla görüntülendi, aynı paylaşımı diğer CHP belediyeleri ve CHP mensupları da yaptı.

ABD BORSALARI
I. ABD borsasında tarihin en büyük tek günlük kaybı

Dünkü konu herkesin mâlumu. Portfolyo olarak bizim de uzun uzun, ayrı ayrı işlediğimiz Çin merkezli DeepSeek, bir panik havasını tetikledi ve henüz piyasalar açılmadan iş işten geçmişti. Gün sonunda Nasdaq Bileşik %3,1 düşmüş, S&P 500 %1,5 düşmüş; Dow Jones ise %0,7 artmıştı. S&P 500 Bilişim Teknolojileri sektör endeksi dünkü seansta %5,6 düşüşle Eylül 2020'den bu yana en büyük günlük düşüşünü yaşadı.

• Sağlıklı bir düzeltme? İyimser bir bakışla, DeepSeek bahane oldu; son iki haftanın, hatta daha da öncesinin rekor kazançlarına sağlıklı bir düzeltme geldi yorumu yapabilir. Nitekim bu sert kayıpları alım fırsatı olarak değerlendiren sesler de azımsanmayacak düzeyde. Örneğin Wedbush analisti Dan Ives, "Bana göre bu 10 yıldır gördüğüm en iyi 3 alım fırsatından biri. Piyasa bu kadar yanlış yaptı!" diyor. DeepSeek'in sektör için bir "siyah kuğu" anı olmadığını söyleyen Dan Ives, piyasa tepkisini bir hayli yanlış ve yersiz buluyor. "DeepSeek tüketici senayoları için rekabetçi bir LLM'dir. Daha geniş yapay zeka altyapısı ise bambaşka bir oyundur" diyen Ives, "DeepSeek'te bizi farklı bir şeye inandıran hiçbir şey yoktur" diye de ekliyor. Yine de DeepSeek paniğinin nice canlar yaktığını bir sonraki başlıkta okuyalım.

• 600 milyar dolar: Dün %17'ye yakın değer kaybeden dünyanın en değerli şirketi Nvidia, bu ünvanı yeniden Apple'a kaptırdı. Daha da önemlisi, Nvidia dün piyasa değerinden 590 milyar dolar sildi. Yani Türkiye'nin tahmini 2023 GSYİH'sinin yarısından fazlası el değiştirdi. Nvidia, bu rekor kayıpla kendi rekorlarını aştı, tarihe geçti. Nvidia'nın dünkü kaybı, ABD borsasında en büyük tek günlük kayıp oldu. Diğerlerinde de Nvidia'nın adı sıkça geçiyor:

• Diğer şirketler: Dün piyasa değeri eriyenler arasında Nvidia yalnız değildi. 2024 sonunda atak yapan Broadcom da %17'lik bir kayıpla Nvidia'yla paralel seyretti. Trump hükümetinin açıkladığı 500 milyar dolarlık Stargate yatırımının paydaşı Oracle %14 düştü. Trump hükümetinin en büyük yüklenicilerinden biri olması beklenen Palantir %4,5, nükleer enerji şirketleri Vistra %28, Constellation Energy %21 geriledi. MSFT, GOOG ve TSLA'da kayıplar %2'nin üzerinde seyretti. Öte yandan Apple, %3,25'lik kazançla eylül ortasından bu yana en iyi gününü yaşadı. Meta ve Amazon da güçlü kaldı.

• Sıradaki? DeepSeek telaşının bugün geçmiş olması ve piyasanın önündeki yeni maçlara bakması olası. Hazır Fed'in ilk faiz kararı öncesi düzeltme de yaşandı, o hâlde bilançolar, Fed kararı ve tüketici fiyatlarındaki değişim izlenebilir.

BORSA İSTANBUL
II. Fitch tahminleri

Borsa İstanbul da dün küresel rüzgârlara kayıtsız kalmadı. BIST 100'deki dünkü kayıp %1,06 olarak kaydedildi ve endeks yine 10 bin puanın altında, 9.998'den kapandı. Kalıcı olamasa da endeksin özellikle İBB Başkanı İmamoğlu'na yönelik soruşturmaya tepki verdiğini geçtiğimiz haftalarda görmüştük. Endeksin zayıflamasında bu da sınırlı etkili olabilir. İş Yatırım'ın aktardığına göre 2025 hedeflerini bu hafta açıklaması beklenen bankalar satış dalgasından görece daha az etkilendi. Aselsan, Halkbank, Sabancı, Vakıfbank pozitif ayrıştı. İş Yatırım, bugün için yatay negatif bir açılış bekliyor.

• Fitch tahminleri: Moody's son notunda Türkiye'nin kredi notuna dokunmadı, gözler Fitch'ten gelecek değerlendirmeye çevrildi. Fitch son olarak eylülde Türkiye'nin kredi notunu B+'dan BB-'ye yükseltmişti. Foreks Haber anketine göre ekonomistlerin beklentisi Fitch'in de not artışını pas geçeceği yönünde. Fitch'in yeni değerlendirmesini 31 Ocak Cuma gecesi yayımlaması bekleniyor.

• Diğer notlar: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye'nin Asya Kalkınma Bankası'nda "bölgesel üye" statüsüne geçtiğini, bu kararla AKB'nin Türkiye'de faaliyetlerine başlayacağını duyurdu. Açıklamada üye statüsü değişikliğinin 59 yıllık banka tarihinde bir ilk olduğu vurgulandı. TCMB'nin yayımladığı verilere göre kapasite kullanım oranı ocakta 0,8 puan azaldı ve %74,8'le Mart 2023'ten bu yana en düşük seviyeye indi. TOBB verilerine göre son 3 yılda yeni kurulan şirket sayısı %18 düştü, kapanan şirket sayısı %36 arttı.

KRİPTO
III. Fırtına sonrası toparlanma

Kripto para piyasaları da DeepSeek rüzgârına kayıplarla yanıt verdi. Bitcoin dün 98 bin dolara kadar geriledi. Solana, DOGE, Ether, Ripple gibi varlıklar %9 ila %10 değer kaybetti. Piyasalardan 770 milyon dolar tasfiye oldu. Kripto ETF'lerde de çıkışlar vardı.

• Terse dönüş: ABD borsalarındaki satış kripto piyasalarını geride bıraktı. Kripto varlıklar, ilk paniği atlattıktan sonra yükselişe geçti. Bu özetin yazıldığı saatlerde Bitcoin %3,6 yükselişle 102 bin dolar üzerindeki seviyesini kazanmış, Ripple %8'in üzerinde yükselişle 3 doları aşmış, Solana %5,36, Ethereum %3,46 değer kazanmıştı.

• Ne diyorlar? Kronos Research'ten Dominick John, yatırımcıların piyasada yapay zeka demokratikleşmesinin uzun vadeli etkisine dair iyimserliğin yönlendirdiği bir trendde, favori kripto varlıklarını yeniden biriktirmeye başlamasıyla fark edilir bir toparlanma görülebileceğini söyledi. Nitekim Bernstein da DeepSeek tepkilerini "abartılı" bulduğunu yazdı. Standard Chartered'dan Geoffrey Kendrick, Trump'ın ilk haftasında duyurduğu kripto politikalarına dair abartılı beklentiler ve Nasdaq'taki düzeltme tarafından yönlendirildiğini ve Bitcoin için en kötünün geride kalmış olabileceğini savundu.

• Kripto rezervi: Ripple CEO'su Brad Garlinghouse, piyasa için motivasyon olabilecek bir paylaşımında ABD'de kripto rezervi konusundaki fikirlerini paylaştı. Garlinghouse, hükümet dijital rezervi oluşturulması durumunda, bunun endüstriyi temsil etmesi gerektiğine inandığını yazdı. Maksimalizmin kripto ilerlemesinin düşmanı olmaya devam ettiğini söyleyen Garlinghouse, "Giderek daha az insanın bu modası geçmiş ve yanlış bilgilendirilmiş düşünceye katıldığını görmek beni çok mutlu ediyor" yazdı.

• Kripto hisseleri: Madenciler de dünkü rüzgârdan zarar gördü. RIOT %16, Core Scientific, TeraWulf ve Bitdeer %30 değer kaybetti. Coinbase'in kaybı da %6,6 olarak kaydedildi.

ODAK
IV. Tarife belirsizliği sürüyor

The Financial Times'ın haberine göre Donald Trump kabinesinin görevi dün onaylanan Hazine Bakanı Scott Bessent, ABD ithalatına yönelik yeni gümrük tarifelerinin %2,5'ten başlayıp kademeli olarak artırılmasını planlıyor. Konuya yakın kişiler, %2,5'lik verginin her ay aynı miktarda artacağını, işletmelere uyum sağlamaları için zaman tanıyacağını ve ülkelere Trump yönetimiyle müzakere şansı vereceğini söylüyor.

• %20: FT, vergilerin Trump'ın seçim kampanyasındaki maksimalist pozisyonuyla uyumlu olarak %20'ye kadar çıkabileceğini yazıyor. Yine de kademeli uygulamanın ani vergi artışından daha ılımlı olabileceği belirtiliyor.

• %2,5'ten çok daha büyük: Donald Trump'ın bu konudaki son sinyal de pazartesi gecesi geldi. Trump, %2,5'ten çok daha büyük genel tarifeler yürürlüğe koymak istediğini söyledi. "Ne olacağını kafamda canlandırıyorum ama henüz belirlemeyeceğim, ancak ülkemizi korumak için yeterli olacak" diyen Trump, Bessent planına dair soruya %2,5'lik bir tarifeyi desteklemeyeceğini, zaten Bessent'ın da bunu istemediğini söyledi. Trump, Florida'daki konuşmasında yarı iletkenler, ilaçlar, çelik, bakır ve alüminyum gibi belirli sektörlere tarife sözü verdi.

• Trump gümrük tarifeleriyle ne amaçlıyor? Trump, America-First yaklaşımıyla üretimi ABD içine taşımak istiyor. Bir toplantıda dile getirdiği "Diğer ülkelere uygulanan gümrük vergileri arttıkça, Amerikalı işçiler ve işletmeler üzerindeki vergi yükü azalacak ve çok sayıda istihdam ve fabrika ülkeye dönecek" ifadeleri de bunu doğruluyor.

• Navarro / Greer x Bessent: Donald Trump'ın ticaret ve üretimden sorumlu kıdemli danışmanı olarak seçtiği Peter Navarro ve ticaret temsilcisi olarak görevlendirdiği Jamieson Greer, Bessent'a göre daha şahin olarak değerlendiriliyor. FT'nin haberine göre Bessent, başlangıcı düşük bir oranla yapmak ve kademeli artış uygulamak; bu sayede ticaret ortaklarına uyum ve müzakere şansı tanımak istiyor. "Alışkın olunmayan seviyede" vergilendirme vaadi ise Trump'ın America-First yaklaşımının merkezinde yer alıyor.

• İlk tehditler: Donald Trump göreve geldiği ilk gün 1 Şubat'ta Meksika ve Kanada'ya %25 vergi tehdidinde bulunmuş; tarifeler konusunda ılımlı da olsa bu belirsiz başlangıcı Kolombiya'yla yaşayan göçmen transferi anlaşmazlığı sonrası açıklanan, ancak anlaşma sağlanmasıyla askıya alınan %25 vergi izlemişti. Trump, Davos'taki konuşmasında da Avrupalı liderlere açıkça "Bu ülkede üretmezseniz daha çok vergi ödersiniz" demişti.

• Tezat ve etkiler: Son açıklamalar, Trump'ın vergiler konusunda tavrını yumuşatabileceği yönündeki spekülasyonlarla zıt düştü. Trump'ın açıklamalara manşetlere düştükten sonra dolar tüm başlıca para birimleri karşısında değer kazandı. MSCI Asya Pasifik Endeksi %0,6 geriledi ve en çok kaybedenler Japonya'nın önde gelen teknoloji şirketleri oldu. Bakır ve alüminyum da sektörel tarife tehdidi nedeniyle geriledi.

👋

Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.