Herkese günaydın. Dün Dow çok sınırlı bir kazançla kayıp serisini 50 yılın en uzunu olmaktan kurtardı. S&P 500 ve Nasdaq'ta zayıf kapanışlar görüldü. Kayıpların derini Bitcoin'i ve kripto para piyasalarını vurdu. BIST 100'de de sert satışlar hâkimdi. ABD ise bütçe kriziyle uğraşıyor.

• CEO beklentileri: Teneo'nun 10 trilyon dolarlık değeri temsil eden CEO ve kurumsal yatırımcılarla yaptığı ankete göre CEO'ların %77'i ve kurumsal yatırımcıların %86'sı, 2025'in ilk yarısında küresel ekonominin iyileşmesini bekliyor. 5 katılımcıdan dördü, 2025'te birleşme ve satın almalarda büyük bir dönüş umuyor. Daha fazlası tam şurada.

ABD BORSALARI
I. Yılın son büyük verisi

ABD endeksleri dün hem bir önceki gün Fed Başkanı Powell'ın yaptığı açıklamaları hem de büyüme verisini sindirmekle meşguldü. Bir de Temsilciler Meclisi'nde borç tavanı tartışmaları hâkimdi, onu son başlıkta anlamaya çalışıyoruz. Dün endeksler güne toparlanmayla başladı, ancak seans ilerledikçe kazançlar yerini kayıplara bıraktı. Dow Jones, %0,04 gibi çok sınırlı bir yükselişle, dokuzuncu gününü tamamladığı kayıp serisinin 50 yılın en uzunu olmasından kurtuldu. 11 sektörün yedisinin gerilediği S&P 500 %0,09 kayıp görürken Nasdaq Bileşik %0,10 düştü. Ek olarak yatırımcı paniğini ölçen Cboe Volatilite Endeksi %13 gerileyerek çarşamba günü kaydettiği 28,27 seviyelerinden 24'e çekildi.

• Ne diyorlar? Harvest Portfolio Management'tan Paul Meeks, düzeltmenin biraz daha sürebileceğini düşünüyor. Özellikle Nvidia'nın son dönemde güç kaybetmesinden yola çıkan Meeks, yatırımcıların biraz bekleyeceğini öngörüyor. Düzeltme, S&P 500'ün %3'e yakın değer kaybettiği ve bugüne kadarki en kötü Fed günü olarak sayılan çarşamba günü kendini hissettirdi.

• Büyüme ve istihdam: ABD'de dün açıklanan haftalık işsizlik başvuruları 22 bin düşerek 220 bine geriledi. Üçüncü çeyrek GSYİH büyümesi de %3,1'e revize edildi. Tüketici harcamaları büyümesi yukarı yönlü güncellendi, ticaret açığı da son güncellemede azaltıldı. Kısaca ABD verileri, direncini vurgulayarak yakın dönemde faiz indirimi için olasılıkları iyice azalttı. Bu sebeple ABD 10 yıllık Hazine tahvili getirileri mayısta görülen %4,57 değerine yükseldi. Bloomberg dolar endeksi de ABD dolarının 2022 seviyelerinde seyrettiğini gösterdi.

• PCE: Bugün önemli bir gün, zira ABD'den yılın son büyük verisi gelecek. Evet, Fed'in enflasyon için referans kabul ettiği kişisel tüketim harcamaları verisinden bahsediyoruz. Asya piyasalarını izleyen Jun Rong Yeap, tahvil getirilerinin %4,50 altına çekilmesinin bir rahatlama için kritik olduğunu ve PCE verisinin bunda rol oynayabileceğini düşünüyor. Fed'in son 2025 projeksiyonları yatırımcılara enflasyonla mücadelenin henüz bitmediğini vurguladı; FactSet'e göre ekonomistler kasımda PCE ve çekirdek PCE'de aylık %0,2'lik bir artış bekliyor.

• Şirket haberleri: Dün gece piyasa kapanışı sonrası şirket haberleri açısından da bereketliydi. Nike mali yılının ikinci çeyreğinde beklentileri aştı, Elliott Hill'in CEO'luğu şirkete yaradı. FedEx, kamyon taşımacılığı birimi FedEx Freight'ı ayrı bir şirket olarak çatıdan ayıracağını duyurdu ve bu stratejik adım şirkete kazandırdı. İkinci çeyrek için kötü bir görünüm sunan Micron %17 değer kaybederek Mart 2020'den bu yana en kötü seansını yaşadı. Bloomberg'ün haberine göre Amazon, oen az yedi şehirde bazı grupların ofise tam dönüşünü "yer olmadığı" gerekçesiyle dört ay kadar erteliyor.

BORSA İSTANBUL
II. Asgari ücret talebi 29.538 TL

Borsa İstanbul'da dün Fed, Suriye ve asgari ücret baskısı vardı. BIST 100 endeksi dün %1,52 değer kaybederek 9.765'e geriledi.

• Asgari ücret: Asgari Ücret Tespit Komisyonu dün üçüncü toplantısını gerçekleştirdi ancak bu toplantıda da rakam konuşulmadı. Asgari ücretli tarafını temsil eden Türk-İş, rakam telaffuzunu işveren ve hükümetten bekliyordu. Günün sonunda Türk-İş, bir basın toplantısıyla işçilerin talebini okudu. Ergün Atalay'ın okuduğu nota göre işçiler enflasyon ölçeğinde %45'lik bir zam ve ona ek %20'lik refah payı talebiyle asgari ücret beklentilerini 29.583 TL olarak açıkladı.

• Siyasiler ne dedi? CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, Türk-İş'in rakam açıklamış olmasının önemli olduğunu, kendi hesaplamalarına göre asgari ücrette olması gerekenin 30 bin lira olduğunu söyledi. DEM Parti'den Hakkı Saruhan Oluç Türk-İş tarafından ölçülen açlık ve yoksulluk sınırı rakamlarına atıfla rakamı "yeterli değil" olarak değerlendirdi. Önerileri 28 bin TL olan İYİ Parti temsilcileri de iki rakamın "birbirine çok yakın" olduğunu dile getirdi.

• Dolar/TL: Piyasa uzmanı İris Cibre, son 30 günde dolar/TL'nin %1,82 yükseldiğini, bu rakamın muhtemelen aralık enflasyonun üzerinde olacağını hatırlattı. Cibre'nin tahminine göre TCMB, euro'daki düşüşü dengelemek için doların yükselmesine izin veriyor.

• Pegasus: Bu arada Pegasus, Boeing ile 200 uçaklık, liste fiyatı 36 milyar dolar olan bir anlaşma imzaladı. Ayrıntılar şurada.

KRİPTO
III. Boğa bitti mi?

Kripto yatırımcıları üzgün, kripto yatırımcıları telaşlı ve cefakâr. Zira Bitcoin'de derin kayıplar sürüyor. Dünyanın en değerli varlığı bu sabah saatlerinde 96.465 seviyelerinde işlem görüyor. Aynı haftada 108 bin dolar civarında ATH yenileyen Bitcoin, %7'lik bir kaybı kucaklıyor.

• Altcoinler farksız: Ethereum ve Ripple'da dünkü kayıpların %10'u aştığı, Dogecoin'in %20 değer kaybettiği, Solana'nın 200 dola seviyelerini kaybettiği de görülüyor. Decrypt'in CoinGecko'dan aldığı verilere göre geniş piyasa %9 değer kaybı sinyali veriyor ve son bir günde 1 milyar doları aşkın uzun ve kısa pozisyonun tasfiye edildiği, en çok tasfiyenin de 241 milyon dolarla Bitcoin'de olduğu biliniyor.

• İyimserler: Burak Tamaç, "Boğa bitti mi?" sorusuna yanıt olacak nitelikteki paylaşımında 50 günlük ortalamayı hatırlatıyor. 50 günlük ortalamanın 85 bin dolar seviyesinde olduğunu söyleyen paylaşımda kısa vadeli trend için korkulacak bir şey olmadığı belirtiliyor. Tamaç, bir diğer gösterge olarak da son 3 ayda gelenlerin hızla kâra geçişinin yeni yükseliş dalgalarını tetikleyeceğini vurguluyor.

• ETF'ler: ETF'ler cephesinde spot Bitcoin ETF'lerin altın ETF'lerini toplam yönetilen varlık bakımından geçmeye yaklaşması, pozitif haberler arasında başı çekiyor. K33 Research'ün raporuna göre ABD'de listelenen spot Bitcoin ETF'ler, kaldıraçlı ürünler de dâhil olmak üzere AUM açısından ABD'de listelenen altın ETF'lerini geride bıraktı. Ek olarak SEC, Hashdex ve Franklin Templeton tarafından ihraç edilecek Bitcoin-Ethereum hibrit borsa yatırım fonlarına onay verdi. Nasdaq Hashdex Crypto Index USD ETF'ini, Cboe BZX borsası da Franklin Crypto Index ETF'ini listeleyecek. İlk endeks ETF listelemesi olması açısından kritik.

ODAK
IV. ABD'de hükümet kapanacak mı?

ABD'de Temsilciler Meclisi, hükümetin kapanmasına 24 saat kala, Trump yönetiminin önerdiği, Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson vearafından sunulan bütçe teklifini reddetti. Demokratların neredeyse tamamı yasa tasarısına karşı çıkarken Cumhuriyetçilerden de 38 temsilci, Trump'ın hazırlattığı ve mart ayına kadar hükümeti finanse etmeyi öngören bütçe reddedildi.

• Geri alalım: Donald Trump, çarşamba günü Noel zamanı hükümet kapanmasını önlemek için iki partinin mutabık kaldığı 1.500 sayfalık bir bütçe tasarısını reddetti ve Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ile Cumhuriyetçilerin mesaisini uzattı. Bu ani itiraz, işleri zorlaştırdı.

• Ne öngörüyor? Tasarı kasırgadan etkilenen eyaletler de dahil olmak üzere afet yardımları için 100 milyar dolar daha kaynak ayırmayı ve borç tavanını yükseltmeyi öngörüyor. Mevcut borç tavanı 1 Ocak 2025'te sona eriyor, Trump bunu Mart 2027'ye kadar uzatmak istiyor. 1.500 sayfalık bir yasa tasarısını 116 sayfaya indiren Cumhuriyetçi tasarısı, milletvekilleri için 10 yıl sonra yapılacak maaş artışını da içermiyor.

• Hangi taraf ne diyor? Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratların lideri Hakeem Jeffries, Musk-Johnson önerisinin "ciddi" olmadığını, "gülünç" olduğunu ve Cumhuriyetçilerin, Temsilciler Meclisi'ni hükümetin kapanmasına sürüklediğini söylüyor. Johnson - Musk teklifi olarak anılsa da teklifin yazarı olmadığını söyleyen Elon Musk ise kasırga mağdurları ve çiftçilere destek sağlamayı içeren tasarıyı "temiz ve basit" olarak tanımlıyor. Musk'a göre Demokratlar bu teklifi reddeder ve hükümet kapanırsa, ara seçimlerde de büyük bir yenilgi onları bekliyor. Trump'ın yardımcısı Vance de "Kapanma istediler, bunu alacaklar" diyor.

• Uzlaşma sağlansa bile: Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçiler ve Demokratlar uzlaşmayı başarsa dahi herhangi bir yasanın Demokratların kontrolündeki Senato tarafından onaylanması ve ardından Joe Biden tarafından yasalaştırılması gerekecek.

• Hükümetin kapanması ne demek? Bloomberg, hükümet kapanmasını "bölünmüş hükümetin, işlevsiz bir bütçe sürecinin ve Temsilciler Meclisi - Senato ve başkanın bir harcama planı üzerinde anlaşmasını gerektiren anayasal bir sistemin belirtisi olan, yalnızca ABD'ye özgü bir olgu" olarak tanımlıyor. 19. yüzyıla uzanan bir yasa uyarınca, federal kurumlara yalnızca yıllık bütçeler tahsis ediliyor ve bir sonraki yılın bütçesinde uzlaşılamadığı durumda, federal kurumların harcayabilecek bir bütçesi olmuyor. Hayati kurumlar hükümet kapansa bile çalışmaya devam edebilse de, böyle bir durum yaşandığında 10 memurdan dördü ücretsiz izne çıkarılıyor. Örneğin ulusal parklar, müzeler kapatılıyor. Sağlık sisteminde elzem olmayan bazı idari işlemler durduruluyor. Çalışma İstatistikleri Bürosu da bu dönemlerde kapatılıyor; ayrıca Federal Ticaret Komisyonu soruşturmaların büyük kısmını durduruyor. Özetle ABD'de hükümet işleyişini etkileyecek ve sistemi felç etme potansiyeli taşıyan bir sürece giriliyor.

• Daha önce kapandı mı? Günler, bazen haftalar sürebilen kapanmalar daha önce yaşandı. En uzunu, Trump döneminde, 2018'de 35 gün sürmüştü.

• Şimdi ne olacak? Temsilciler Meclisi Başkanı Johnson, bu soruyu soranlara dün gece şu yanıtı verdi: "Göreceğiz."

👋

Gün boyunca önemli iş dünyası ve piyasa gelişmelerini portfolyo.co’da, 𝕏’te, Instagram’da ve LinkedIn’de izlemeye devam edeceğiz.