Herkese merhaba. Bugün 3 Eylül Salı. Aramızda yeni yüzler görüyoruz. Hoş geldiniz!

Dün ABD'de tatil dolayısıyla borsa kapalıydı. BIST 100 bankaların öncülüğünde 10 bin üzerini tekrar kazandı. Ağustos enflasyonu açıklandı. Bitcoin biraz toparlanarak 60 bin dolara yaklaştı. Bloomberg'ün iddiasına göre Türkiye BRICS'e katılmak için başvuruda bulundu. Gündeme geçmeden önce:

• 🛬 Hong Kong merkezli hava yolu Cathay Pacific'in filosundaki bir Airbus A350, Hong Kong - Zürih uçuşunda motor arızası verdi. Uçak arıza tespitinin ardından Hong Kong'a döndü. Cathay Pacific, tüm Airbus A350 filosunu yere indirdi ve incelemeler tamamlanana kadar söz konusu modellerin devre dışı kalacağını söyledi. Airbus'ın motor üreticisi Rolls-Royce'un hisseleri %6 düştü.

• 🧳 Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi'nin (WTTC) yıllık raporuna göre turizm/seyahat sektörünün 2024'te küresel GSYİH'e katkısı bir önceki yıla kıyasla %12,1 artışla 11,1 trilyon dolara çıkacak. Bu, küresel GSYİH'in %10'una karşılık geliyor. Başka bir deyişle dünyada harcanan her 10 doların 1 doları, seyahate harcanacak.

• 🎁 AirPods hediyesi: Portfolyo Piyasa Özeti e-posta bülteninin aboneleri arasından bir kişiye AirPods hediye ediyoruz. Bu e-postayı aldığınıza göre, AirPods hediyesiyle ilgilenebilecek arkadaşlarınıza iletebilirsiniz.

ABD BORSALARI
I. ABD ekonomisinde yavaşlama riski hâlâ mevcut mu?

Birleşik Krallık merkezli Abdrn'den Kenneth Akintewe, ABD ekonomisinin yumuşak inişi başaracağını söylese de 2025'te uzun süreli bir yavaşlama riskinin hâlâ var olduğunu düşünüyor. Akintewe'nin temel argümanı, ekonominin zaten manşet verilerin ortaya koyduğundan daha zayıf olabileceği varsayımına dayanıyor.

• Haklı mı? Çalışma İstatistikleri Bürosu, Nisan 2023 - Mart 2024 tarihleri arasında bildirilen istihdamı, ilk öngörülenden 818 bin daha az olacak şekilde revize etmişti. Bu 15 yılın en büyük revizyonuydu Şayet ABD işgücü piyasası tahmin edilenden daha fazla bozulmuşsa, daha fazla genişleme ihtiyacı ortaya çıkacak. 150, 200 baz puanlık bir genişlemeyi gerçekleştirebilmek, Akinewe'ye göre 6 ila 8 ay sürecek.

• Faiz neden %5,5? Piyasanın yaklaşan faiz indiriminin boyutunu tahmin etmeye fazla odaklandığını savunan Akinewe, kimsenin enflasyon neredeyse %2,5'e düşerken politika faizinin neden %5,5'te olduğunu sormadığını da söylüyor. Analist, ekonominin 2025'in başında daha fazla zayıflık işareti göstermesi durumunda, ekonomi politikası yoluyla gerçekleştirilen herhangi bir gevşemenin etkilerinin 2025'in ikinci yarısında ancak görülebileceğini düşünüyor.

• Ayrıca: ABD'de hanehalkı hisse senetlerine daha önce hiç olmadığı kadar ilgi duyuyor olabilir. JPMorgan'ın tahminlerine göre ABD'deki hanehalkının hisse senedi tahsisleri bu yıl istikrarlı bir şekilde arttı ve yakın zamanda, toplam finansal varlıklarının yaklaşık %42'sini oluşturdu. Bu, 1952'den itibaren kaydedilen veriler içindeki en yüksek rakam.

BORSA İSTANBUL
II. BIST 100 yeniden 10 binin üzerinde

Dün açıklanan İstanbul Ticaret Odası verilerine göre ağustosta bir önceki aya göre %1,73 artan perakende fiyatlar, enflasyonun düşeceği yönündeki beklentileri güçlendirdi ve BIST 100 endeksi dün bankaların öncülüğünde, %2,82 artışla 10.110 puandan kapandı. Bugün ise TÜİK, tüketici fiyatlarının ağustosta %2,47 arttığını, yıllık enflasyonun ise %51,97 olarak ölçüldüğünü açıkladı. Beklentiler sırasıyla %2,64 ve %52,20 idi.

• En yüksek artış eğitimde: TÜİK verilerine göre Ağustos 2024'te azalan ana grup %1,10 azalışla gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Artışın en yüksek olduğu ana grup ise %11,34 artışla eğitim oldu.

• Şimşek ne dedi? Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ağustos enflasyonunu "dezenflasyon belirginleşiyor" yorumuyla değerlendirdi. Yıllık enflasyonun son 3 ayda 23,5 puan gerilediğine dikkat çeken Şimşek, aylık enflasyonun geçici unsurların etkisiyle %2,5 olarak gerçekleştiğini yazdı. Şimşek, "Güçlenen finansal istikrar, ekonomideki dengelenme ve beklentilerdeki iyileşmenin etkisiyle son çeyrekte aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş bekliyoruz" ifadeleriyle yıl sonunda enflasyonun "tahmin aralığında gerçekleşmesini" öngördüklerini not etti.

• Yorumlar: Merkez Bankası'nın yıl sonu hedefi %38. Prof. Dr. Hakan Kara, bu hedefe ulaşılabilmesi için kalan dört ayda enflasyonun ortalama %1,3 olması gerektiğini yazdı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe mevsimselliğe vurgu yaparak %2,47'lik ağustos enflasyonunun, geçtiğimiz yılın ardından son 20 yılın en yüksek ağustos verisi olduğunu belirtti. Ekonomist Murat Sağman, enflasyonda baz etkisi döneminin kapandığını, eylül enflasyonuyla yeni bir dönem başlayacağını ifade etti.

• Endeks: BIST 100 için 10.200 yeni direnç olarak görülüyor ve endeksin en önemli ihtiyacının yeterli hacim olduğu belirtiliyor. Bugünkü açılış dalgalıydı. Enflasyon verisi sonrası oklar aşağıyı gösterdi. BIST 100 10.090 puana geriledi.

• OVP: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TRT Haber yayınında Orta Vadeli Program'ın 5 Eylül Perşembe günü açıklanacağını duyurdu.

KRİPTO
III. Bitcoin 60 bin dolar sınırlarında

Bitcoin hafta sonu devam eden ve sebebi bilinmeyen kayıpların ardından biraz toparlanarak 59 bin doların üzerine çıktı. Bugün ABD'den Tedarik Yönetimi Enstitüsü'nün (ISM) ağustos imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verisi gelecek. ForexLive'a göre endeksin temmuzdaki 46,8 seviyesinde 47,5'e yükseleceği düşünülüyor. Bu da imalat faaliyetlerinde Kasım 2023'ten bu yana en keskin daralma sinyali. PMI verisindeki zayıflık Fed'in faiz indirimine gitme ihtimalini güçlendirecek. Bu da doların değer kaybetmesi, riskli varlıklara olan talebin artması demek.

• Dahası: Crypto is Macro Now kitabının yazarı Noelle Acheson, sermaye maliyetini düşürerek likiditeyi artırma eğilimine dikkat çekerek zayıf doların Bitcoin için iyi olduğuna dikkat çekiyor. Ayrıca doların zayıflamasının devam edeceğine ilişkin beklentiler, dolar riskinden korunma talebinin artmasını da beraberinde getiriyor.

• ETF'ler: Spot Bitcoin ETF'ler, beş yıllık öngörüleri sekiz ay içinde aşmayı başardı. Reuters'ın aktardığına göre geçtiğimiz ekimde Bitwise CEO'su Matthew Hougan, spot Bitcoin ETF'lerin ilk beş yılda 55 milyar dolarlık varlık çekmesini beklediğini söylemişti. ABD'de 10 spot Bitcoin ETF'in onayının üzerinden geçen 8 ayın ardından tüm fonlarda tutulan toplam miktar 52 milyar doları aştı.

ODAK
IV. BRICS ve Türkiye

Bloomberg'den Selcan Hacaoğlu ve Fırat Kozok'un haberine göre Türkiye; Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, İran, Mısır, Etiyopya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin oluşturduğu ticari ve siyasi blok BRICS'e katılmak için resmî başvuruda bulundu. Euronews'in ulaştığı Dışişleri Bakanlığı kaynakları "bu konuda bilgi paylaşmadıklarını" belirtti. Bloomberg'ün kaynakları, bu gelişmenin, Türkiye'nin Rusya'yla yakın ilişkilerini sürdürmesinin ardından NATO üyeleriyle yaşanan sürtüşmenin bir sonucu olduğunu söyledi.

• Öncesi: Cumhurbaşkanı Erdoğan daha öncesinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üye sayısını genişletmek için çağrıda bulunmuş, NATO'ya rakip olarak Rusya ve Çin tarafından kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü'ne katılma konusunda gelen eleştirilere, "Avrupa Birliği ile Şanghay İşbirliği Örgütü arasında seçim yapmak zorunda değiliz. Tam tersine hem bu kuruluşlarla hem de diğer kuruluşlarla ilişkilerimizi kazan-kazan esasına göre geliştirmek zorundayız" demişti.

• Bloomberg'e göre Türkiye, BRICS'e katılmanın, Rusya ve Çin ile ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine ve ülkenin Avrupa Birliği ile Asya arasında bir ticaret kanalı hâline gelmesine yardımcı olabileceğine inanıyor. Kaynaklar, Türkiye'nin Rusya ve Orta Asya'dan gaz ihracatı için bir merkez olmak istediğini söylüyor. Ayrıca Türkiye, Avrupa pazarlarına daha kolay erişmek isteyen Çin merkezli elektrikli otomobil üreticilerinden yatırım çekmeye de çalışıyor.

• Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, haziranda BRICS dışişleri bakanları toplantısına katıldıktan sonra "BRICS, küresel ekonomik sistemdeki yaklaşım, kimlik ve siyaset çeşitliliğini artıran bir organizasyondur" demişti. Geçtiğimiz hafta Avrupa Birliği'ndeki mevkidaşlarıyla 5 yıllık aradan sonra yapılan ilk gayri resmi görüşme sonrası da AB'nin Türkiye için "stratejik bir hedef olmaya devam ettiğini" ifade etmişti.

Görüşmek üzere 👋

Bugün 17:00'de ABD'den ISM PMI verileri gelecek. Gün içinde diğer haberlerle, 𝕏'te, Portfolyo.co’da, Instagram’da ve LinkedIn’deyiz.