25 mi, 50 mi?

Ne önemi var, faiz indirimi olsun da...

Son beş yılda kendinin ekonomisti olanların, kasada iki haneli rakam duyunca "bir yanlışlık olmasın?" diye soranların, hava mevsim normallerinin üzerinde seyretse de hep sonbahardan yana duranların haftalık piyasa özeti Portfolyo Hafta Sonu’nun ikinci sayısını açtınız. Hoş geldiniz. Önce bir hatırlayalım, burada neler vardı?

  • 🫵 O MESELE: Hafta boyunca piyasaları içeride ve dışarı en çok meşgul eden konu veya konulara dair bir özet.

  • ✍️ PORTFOLYO’DA: Hafta boyunca “büyük haber” diye heyecanlandığımız, portfolyo.co’da uzun uzun anlattığımız haberlerden bir seçki.

  • 🤌 İYİYMİŞ: Genelde günlük özetlerimizin giriş bölümünde yer verdiğimiz, uzun uzun anlatmadığımız ama değinmeden de geçemediğimiz, başına “o değil de” ekleyip her ortamda sıralanabilecek gelişmeler.

  • 💯 ASTRONOMİK: “Dudak uçuklatan” diye tabir edilecek cinsten, hayret ettiren rapor, araştırma, istatistik.

  • 🧭 PUSULA: Önümüzdeki hafta bizi kaostan kaosa sürükleyebilecek tarihleri bir köşeye not eden bir takvim.

Portfolyo’yu IG’de, 𝕏’te, LinkedIn’de takip etmeyi unutmayın.

İyi hafta sonları 🍂

— Mehmet

🫵 O MESELE
Sadece biraz daha bekleyerek…

Faiz indiriminizi 25 baz puan büyütmek ister miydiniz?

No, thx. Doğrusu latife ediyoruz ve aklımıza ancak bu şaka geldi. Latife ediyoruz, çünkü ilk hafta sonu bültenimizi okuyanlar bilirler, Fed Başkanı Jerome Powell’a güveniyoruz. Her ne kadar zamanında enflasyonun kalıcılığına inanmadığı, yapışkan enflasyonu öngöremediği değerlendirmeleri yapılsa da…

  • Bu kez oluyor galiba: Fed’in süper sıkı para politikasının sonuna yaklaşılacağı, yoğun bir veri haftasının ardından iyice netleşti. Artık eylül geldi, gözler 17-18 Eylül’deki toplantıya çevrildi. Hafta boyunca gelen imalat PMI, JOLTS, Bej Kitap, ADP ve son olarak da ağustos tarım dışı istihdam verisi, ABD ekonomisinin iyiden iyiye yavaşladığını kanıtladı. Fed’in faiz indirimlerine eylülde başlayacağını zaten Jackson Hole konuşmasından anlamıştık. Veriler bu olasılığı daha da güçlendirdi.

  • 25 mi, 50 mi? Dün açıklanan tarım dışı istihdam verisi 160 bin seviyesindeki beklentilerin altında, 140 bin dolaylarında gelince Wall Street panikle kısa bir süreliğine 50 baz puan indirim gerektiğine kani oldu. Kimi telaşlılar ortalığı yangın yerine çevirmeye hazırdılar ki hafif de olsa düşen işsizlik, önceki aylara ilişkin revizyonlar, saatlik ücretler; görüşleri farklılaştırdı.

  • 50 mi yani? Doğrusu kimileri, “Ne önemi var, indirim olsun da…” diyor. Zira bazı yorumculara göre bir önceki paragrafın son cümlesinde sıraladığımız ayrıntılar henüz 50 baz puanlık indirim gerektiğini vurgulayan tehlike çanları çaldırmıyor. Örneğin Bloomberg Intelligence’tan Childe-Freeman, Fed’in indirimlere 25 veya 50 baz puanla başlamasının oyunu değiştirmeyeceğini savunuyor. Bloomberg ekonomisti Anna Wong, önceki aylarla beraber değerlendirildiğinde temmuzda sabit, ağustosta ise görece pozitif sayılabilecek bir istihdam raporunun, Fed’i jumbo faiz indirimine ikna etmeye yetmeyeceğini düşünüyor. Dolayısıyla FedWatch ne gösterirse göstersin, 18 Eylül’de gelecek faiz indiriminin 25 baz puan olması şu an için çok daha muhtemel görünüyor.

  • Keyifsiz bir kapanış: Hatta 2023’ten bu yana en kötü hafta. Yatırımcıların son rapordan sonra yaşadığı panik haftanın son işlem gününde zaten işlerin bir süredir yolunda gitmediği teknoloji hisselerinin öncülüğünde satışları daha açılışta derinleştirmeye başladı. Nasdaq cuma günü %2,6 düştü. S&P 500 %1,7 kaybederek haftalık kayıplarını %4,2'ye taşıdı. Bitcoin... 54 bin doların da altına çekilen Bitcoin'i hiç sormayın.

✍️ PORTFOLYO’DA

Geçtiğimiz haftaya Intel haberleri damga vurdu. Yılın başından bu yana piyasa değerinin %60’ını silen Intel’in Dow Jones endeksinden çıkarılması ihtimali güçlendi. Pat Gelsinger yönetimindeki Intel’in elindeki bazı varlıkları satmayı da içeren, sermaye harcaması azaltma odaklı bir planı bu hafta kurula sunması bekleniyor. Hatta genelde akıllı telefonlar için ürettiği yarı iletkenlerle tanınan Qualcomm’un Intel’in bazı birimlerine talip olduğu da konuşuluyor.

Verizon, rakibi Frontier’ı 20 milyar dolara satın alacağını duyurdu. Kendisini ABD’nin en büyük salt fiber internet sağlayıcı olarak tanımlayan Frontier satın almasıyla Verizon, ülkedeki fiber ayak izini genişletmeyi hedefliyor. Alternatif varlık yatırım şirketi Blackstone da Avustralya’da en büyük altyapı yatırımlarından birine imza atarak AirTrunk’ı 16 milyar dolara satın alacağını duyurdu.

Nvidia piyasa değerinden 279 milyar dolar sildi. Zaten ABD’de İşçi Bayramı tatili sonrası hem “Eylül Etkisi” adı verilen durumla, hem de birbirini izleyen ekonomik zayıflama belirtilerinin etkisiyle yarı iletken hisselerinin canı sıkkındı. Bir de Bloomberg, Nvidia’nın antitröst soruşturması kapsamında ABD Adalet Bakanlığı’ndan mahkeme celbi aldığını iddia edince — ki Nvidia ertesi gün yalanladı — Nvidia yatırımcısı sattıkça sattı.

Türkiye, Shell ile doğal gaz tedarik anlaşması imzaladı. Shell, 2027’den itibaren 10 yıl boyunca BOTAŞ’a yıllık yaklaşık 4 milyar metreküp gaz teslimatı gerçekleştirecek. Ayrıca Türkiye bu gazı Avrupa terminallerine ulaştırma hakkına da sahip. Türkiye, mayısta da ExxonMobil ile anlaşmıştı.

Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu B+’dan B--’ye yükseltti. Bu, Fitch'in 2024'te yaptığı ikinci not artışı.

2025-2027 Orta Vadeli Program açıklandı. Enflasyon hedefi yukarı yönlü güncellendi, büyüme tahmini birazcık kesildi, işsizlik de buna rağmen aşağı yönlü güncellendi. Orta Vadeli Program nasıl yorumlandı?

🤌 İYİYMİŞ

🧳 Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi’nin (WTTC) yıllık raporuna göre turizm/seyahat sektörünün 2024’te küresel GSYİH’ye katkısı bir önceki yıla kıyasla %12,1 artışla 11,1 trilyon dolara çıkacak. Başka bir deyişle dünyada harcanan her 10 doların 1 doları, seyahate harcanacak.

🎙️ NPR’ın aktardığına göre İran’da bir yazar ve Hamaney’e yönelik eleştirileriyle tanınan aktivist Hüseyin Şenbehzade, İran'ın dini lideri Hamaney'in X'teki bir gönderisine nokta [.] ile yanıt verdi. Sonuç? 12 yıl hapis cezası.

📰 Cumhuriyetçi başkan Donald Trump’ın en çok kullandığı kelimelerden birinin “güzel” olduğunu fark eden POLITICO, Trump’ın şimdiye dek “güzel” olarak nitelendirdiği 50 şeyi derledi. Bir maskeden mizacına, polislerin üniversite baskınlarından toprağa…

⚙️ Uluslararası Çalışma Örgütü, küresel işgücü gelir payında 2019-2022 arasında 0,6 puan düşüş görüldüğünü, bu durumun eşitsizliği artırdığını ve dünyanı Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınma hedeflerinden uzaklaştırdığını söyledi.

🪑 IKEA ikinci el işine giriyor. Perakendeci, IKEA Preowners adını verdiği, kullanıcıların ikinci el mobilya satabilecekleri bir pazaryeri üzerinde çalışıyor. Platformun yıl sonuna kadar Madrid ve Oslo’da test edilmesi bekleniyor.

🐎 Burberry, 15 yıldır blue-chip’ler arasında yer aldığı FTSE 100 endeksinden çıkmaya hazırlanıyor. Şirketin hisseleri, son üç ayda üçte bir oranında değer kaybetti; sebep, hem şirketteki problemler hem de lükse talepte yavaşlama.

👏 Dell ve Palantir, tüm dünyanın izlediği referans endeks S&P 500’de American Airlines ve Etsy’nin yerini aldı.

💯 ASTRONOMİK
63 milyon insansı robot

Morgan Stanley'nin ağustos ortasında yayımladığı bir makaleye göre ABD'deki insansı robotların sayısı 2050'ye kadar 63 milyon adede ulaşabilir ve bunun ücretlere 3 trilyon dolarlık bir etkisi olabilir.

  • Banka, 2040’a kadar ABD’de 8 milyon çalışan insansı robot bekliyor. Bu da ücretlere - maaşlara 357 milyar dolarlık bir etki anlamına geliyor.

  • Bankaya göre üretken yapay zekadaki gelişmeler ve işgücü sorunlarına yol açan uzun vadeli demografik değişimler, insansı robotların benimsenmesini teşvik etme potansiyeli taşıyor.

🧭 PUSULA
9 Eylül haftası…

Salı günü Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) temmuz işsizlik verisi gelecek. Ayrıca Almanya TÜFE’si açıklanacak.

Çarşamba TÜİK’in yayımlayacağı temmuz perakende satışlar verisi takip edilecek. Keza ABD için de enflasyon günü.

Perşembe gözler, kulaklar Avrupa Merkez Bankası’nın faiz kararında olacak.

Cuma ise AB sanayi üretimi verisi takip edilecek.

Beğendiniz mi? 👋

Haftalık özete dair görüşlerinizi, günlük Piyasa Özeti bültenlerine dair fikirlerinizi, [email protected]’da okumak isteriz. Bize yazın, bu e-postayı da beğenebileceğini düşündüğünüz herkese iletin.

Ve tekrar, iyi hafta sonları!